O komb shqiptar – zgjohu në Shpirtin tënd!
Kurt Gostentschnigg
O komb shqiptar – zgjohu në Shpirtin tënd!
Ndërsa në
përgjithësi nocioni “komb” kuptohet njësoj nga të gjithë, për nocionin “shpirt”
(angl. “soul”) njerëzit nuk janë të një mendjeje. Që të mos keqkuptohemi tepër
shumë në vijim, duam së pari të sqarojmë në një ekskurs të shkurtër filozofik
kuptimin e nocionit “shpirt”, i cili do
të zbatohet këtu, para se të fillojmë me temën e mirëfilltë. Pasi kemi vetëm
vend për një artikull dhe jo për një libër ose enciklopedi, lexuesi është i
lutur të na falë, në qoftë se nuk hyjmë në hollësirat e panumërta dhe mund te
dukemi pllakativ me një temë, e cila pretendon të trajtojë Perëndinë dhe botën.
Po qe se lexuesi i interesuar dhe kërkues ndihet i stërmunduar, atëherë mund t’i
këshillojmë vetëm që të thellohet intelektualo-spiritualisht në veprën e pasur
përkatëse të Shri Aurobindos (angl. Sri Aurobindo) dhe të kthehet mistiko-spiritualisht
në qenien e tij më të brendshme, ku Shpirti i tij dhe Hyjnorja presin, derisa
zbulohen nga ai.
Në qoftë se
një asgjë është origjina dhe qëllimi, atëherë jeta është pa kuptim, një ëndërr,
një iluzion. Ose bile edhe më pak se kaq. Në qoftë se një diçka është origjina
dhe qëllimi, atëherë jeta ka kuptim, është realitet. Por si dimë se ekzistojmë
me të vërtetë? Nga që jemi koshientë për ekzistencën tonë. Koshiencë është të
qenë. Dhe si mund ta shprehim këtë koshiencë dhe ta bëjmë efektive? Nëpërmjet
forcës së koshiencës. Por pse ekzistojmë? Pse jemi koshientë për të qenët? Pse
shprehemi dhe veprojmë? Për të qenë të lumtur apo të palumtur? Sigurisht për të
qenë të lumtur. Me këtë kemi caktuar të katër atributet më të para të diçkasë
në të vërtetë të pashprehshme dhe të pamendueshme, të cilën duam ta quajmë
Hyjnoren ose Veten: Të Qenë, Koshiencë, Forcë e Koshiencës dhe Lumturi.
Sipas
eksperiencave spirituale dhe mistike, Hyjnores i atribuohen cilësi të mëtejshme
si pafundësi dhe përjetësi. Ajo është Njëri/I Vetmi dhe Të Shumtët, të cilat
prehen në të. Njësia e saj dhe Shumësia e saj, të pahapësirë dhe të pakohë,
shfaqen në hapësirë dhe kohë nëpërmjet universalitetit, kolektivitetit dhe
individualitetit. Pra, ajo është edhe Të Qenët transhendent, mbikozmik, e
pahapësirë dhe e pakohë edhe Të Bërët imanent, kozmik, hapësinor dhe kohor. Ajo
është personalitet dhe jopersonalitet, të dyja të përjetueshme në mënyrë
transhendente dhe imanente si të dyja anët e së njëjtës medalje, si dy vija
paralele, që takohen në pafundësi. Ajo është burimi i energjisë dhe energjia,
edhe në Të Qenët edhe në Të Bërët.
Shumësia e
Të Qenit vendos Shpirtrat si përfaqësuesit e saj në Të Bërët. Prandaj Shpirti në
esencën e tij është i pavdekshëm, i përhershëm, pa fillim dhe pa fund, i
pakrijuar. Në çdo individ, çdo njeri, çdo kafshë, çdo bimë, çdo kolektiv, çdo
komb, tërë njerëzimin prehet një Shpirt. Mentalja, vitalja dhe trupi janë
instrumentet e natyrshme të Shpirtit për shpalosjen e tij individuale dhe
kolektive nga lindja në lindje, për rritjen e Qenies së tij Shpirtërore, e cila
është e mbuluar nga qenia e saj të brendshme dhe të jashtme, deri në momentin
kur ajo të dalë në plan të parë dhe të marrë përsipër udhëheqjen e natyrës së
saj instrumentale.
Në qoftë se shikojmë
krijimin e sotëm dhe historinë e deritanishme të krijimit, atëherë si duket ka
pasur një rënie të thellë involucionare të një pjese të Të Shumtëve deri në
jokoshiencë, e cila ka krijuar të gjitha botët me qeniet dhe forcat e tyre,
kështu që po gjendemi në mes të një procesi të mundimshëm evolucioni në botën
materiale gjatë kthimit për në koshiencën absolute. Një nga çështjet më të
diskutuara të filozofisë dhe teologjisë është, pse ka ndodhur kjo rënie nga përsosmëria
dhe dija në papërsosmëri dhe padije. Për këtë mund të ketë vetëm një përgjigje:
liria absolute e Të Shumtëve. Një pjesë nga ata donte të përjetonte harrimin e
Perëndisë dhe të Vetes dhe, bashkë me të, të bërët koshient për Perëndinë dhe
Veten.
Spiritualiteti,
i quajtur jogë në lindje, njeh shumë rrugë drejt ribashkimit me Hyjnoren. Të
trija rrugët kryesore janë të menduarit, të ndierët dhe të vepruarit. Rruga e
të menduarit është rruga e gjatë dhe e vështirë e njohjes dhe dijes drejt
transhendencës jopersonale të Hyjnores, e cila fsheh në vetvete rrezikun e
mohimit të jetës. Rruga e të ndierit është rruga e shkurtër dhe e lehtë e
përkushtimit dhe dashurisë drejt transhendencës personale të Hyjnores, e cila e
pohon jetën. Ajo hyn në rrugën e tretë të të vepruarit, në të cilën gjithë
veprimi dhe të gjitha frytet e veprimit i kushtohen Hyjnores.
Në qoftë se
Hyjnorja mbikozmike është e pafund, atëherë manifestimi kozmik i koshiencës së
saj është i pafund, atëherë sipër mentales së inteligjencës dhe arsyes duhet të
ketë shkallë ende më të larta të koshiencës, të cilat manifestohen gjatë
evolucionit në materie dhe çojnë hap pas hapi në koshiencën e unitetit. Kështuqë
mesa duket ne sot qëndrojmë para një realizimi individual dhe kolektiv të një
mentaleje më të lartë, të ndriçuar dhe intuitive. Në qoftë se njeriu, nëpërmjet
përkushtimit ndaj Hyjnores dhe mëshirës së Hyjnores, bëhet gjithnjë e më shumë
koshient për Shpirtin e tij hyjnor dhe ngjitet shkallëve të koshiencës deri tek
shkalla e intuitës, e cila e sheh direkt të vërtetën hyjnore, atëherë përse i
duhen ende fetë kolektive si instancë ndërmjetësuese? A nuk është çdo
marrëdhënie individuale midis Shpirtit dhe Hyjnores feja e vërtetë?
Tani mund të
fillojmë me temën e mirëfilltë. Lidhur me instrumentet e natyrshme të Shpirtit
ka një diferencë midis veriut dhe jugut të Evropës. Kalimi është i rrjedhshëm
dhe nuk mund të dallohet një kufi strikt. Në veri dominojnë mentalja,
intelekti, inteligjenca dhe arsyeja, ndërsa në jug emocioni, ndjenja, forca dhe
impulsi. Të dy, veriu dhe jugu, mund të mësojnë dhe të përfitojnë nga
njëri-tjetri. Por më në fund të dyja, edhe arsyeja edhe ndjenja, duhet të
transhendohen në Qenien Shpirtërore, e cila vendoset jashtë nga Shpirti dhe
zhvillohet nga lindja në lindje. Dalja përfundimtare e Qenies Shpirtërore nga
sfondi do t’i japë fund shkllavërimit të deritanishëm të egos nga natyra
instrumentale dhe do të marrë përsipër sundimin mbi energjinë e vet.
Shqiptarët
anojnë nga ndjenjat dhe jetojnë më shumë në zemër. Prandaj ata janë më afër
Shpirtit të tyre, i cili ka selinë e tij të fshehtë prapa zemrës, sesa shumica
e evropianëve që ka prirje nga mentalja, intelekti dhe arsyeja dhe jeton më
shumë në kokë. Por çfarë duan t’i ofrojnë botës shqiptarët? Korupsion, obsesion
për pushtet, përçarje, prostitucion, kontrabandë njerëzish, drogash e armësh,
shkatërrim ambienti, turbokapitalizëm dhe varësi nga konsumi? Apo vitalitetin e
tyre të udhëhequr nga zemra dhe Shpirti për të mirën e kombit të tyre dhe të
gjithë njerëzimit? Çdo komb mund të zgjedhë se cilin rol dëshiron të luajë në
botë. Ashtu si kombi indian, në rastin e zgjimit të tij më në fund në Veten e
tij të vërtetë, mund të marrë përsipër rolin si udhëheqës spiritual në botë,
edhe kombi shqiptar, sapo ai nuk identifikohet më me vitalen dhe mentalen e tij
instrumentale, por është zgjuar në Shpirtin e tij qenësor, mund të marrë
përsipër rolin udhëheqës spiritual në Evropë.
Shumë që po
e lexojnë këtë, ndoshta do të pyesin veten se si një komb aq i vogël mund të
udhëheqë një kontinent të tërë. Këtu nuk bëhet fjalë për madhësinë sasiore, por
për atë cilësore. Kush tjetër do të ishte në gjendje ta bënte këtë? A ka vallë
një komb në Evropë, i cili është tashmë zgjuar në Shpirtin e tij? Gjermania apo
Franca, të cilat adhurojnë ende perëndinë mentale të arsyes iluministe që
tashmë është duke dhënë dorëheqjen, dhe duan të vrasin jetën dhe Shpirtin e
kombeve evropiane me topuzin byrokratik të centralizmit dhe me kamën ëmbëlsisht
helmuese të kapitalizmit të koncerneve? Italia, Polonia apo Hungaria, të cilat
adhurojnë përsëri perëndinë vitale të vullnetit niçean për pushtet dhe duan të
rizgjojnë fantazmat nacionaliste luftënxitëse të egos kolektive? Apo islamizmi
militant që po penetron gjithnjë e më shumë në Evropë, me idealin e tij, i cili
mohon lirinë personale, të ngritjes së një teokracie në kuptimin e konvertimit
mesjetar të dhunshëm të të pafeve në gjoja besimin e vetëm të vërtetë? A munden
këto tri ideologji të vjetruara të së kaluarës të jenë sot zgjidhja e përkryer
për gjetjen e një rrugëdaljeje nga gjendjet e shumta problematike komplekse
jetëkërcënuese të njerëzimit dhe për nisjen në një epokë të re të mundësive
ende të pamarra me mend për individin dhe kolektivin në koshiencën rritëse të
unitetit në shumëllojshmëri? Unë mendoj se mjafton pak gjykim i shëndoshë për
të mundur t’i përgjigjet kësaj pyetjeje.
Në qoftë se krahasojmë historinë e indianëve me
atë të shqiptarëve, atëherë zbulojmë disa paralele interesante. Edhe India edhe
Shqipëria kanë një të kaluar koloniale shekullore. As India as Shqipëria nuk
kanë sulmuar kurrë ndonjë vend tjetër. Në të dyja vendet turbokapitalizmi,
korrupsioni, largimi i trurit dhe materializmi i importuar nga perëndimi pa
bazë spirituale e minojnë jetën kombëtare. Gandizmi i Ibrahim Rugovës në Kosovë
çoi në një rrugë pa krye, sepse serbët nuk janë britanikë, të cilët i përmbahen
fair play-it. Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK) ishte rrugëdalja nga ky
qorrsokak, rruga e luftës së pashmangshme, siç tregohet në B’hagavad Gitë,
librin e shenjtë të hinduve. Megjithatë, aksionet hakmarrëse të luftëtarëve të
UÇK-së ndaj serbëve dhe romëve pas luftës do të thonin braktisjen e rrugës së
luftës legjitime për liri dhe pavarësi. Hinduizmi është një fe e paorganizuar e
shumëllojshmërisë në unitet. Prandaj ai ka mbijetuar 5000 vite. Mistiku indian
Shri Ramakrishna i shekullit të nëntëmbëdhjetë provoi të tri fetë botërore –
hinduizmin, krishterimin dhe islamin – dhe në të tri rrugët gjeti Perëndinë.
Edhe Shqipëria është një shembull i bashkëjetesës paqësore shekullore të
katolikëve, myslimanëve, ortodoksëve dhe bektashinjve.
Ashtu si indianët edhe shqiptarët duhet të
gjejnë ende d’harmën e tyre, d.m.th. fatin e tyre të brendshëm. Për këtë
kërkohet sidomos avangarda spirituale e të gjitha besimeve dhe individëve të
ndriçuar, për të krijuar qendra drite të zhvillimit kolektiv të koshiencës, ashtu
siç bektashinjtë rreth vëllezërve Frashëri kanë marrë përsipër dikur rolin
pararendës për Rilindjen duke qëndruar në traditën mistike të sufizmit. Kombi i
ri shqiptar dallohet nga një vitalitet i madh. Por vetëm atëherë, kur ai nuk e
vë më këtë forcë të çmueshme në shërbim të egos kolektive, por e përqendron
rreth Qenies Shpirtërore Kolektive, që ende duhet zbuluar, ai mund të luajë
rolin e tij të lindur dhe të pangatërrueshëm për bashkimin spiritual të Europës
dhe të botës.
Shqipërinë dhe Indinë i lidh edhe fakti i
ndarjes së kombit. Për sa i takon motivacionit përkatës, ka një ndryshim
thelbësor: ndarja indiane ndodhi nga brenda për shkak të kontradiktës midis
hinduve dhe myslimanëve; ndarja shqiptare ndodhi nga jashtë për shkak të baraspeshimit
të interesave të fuqive të mëdha. Pakistani dhe Bangladeshi, ish-Pakistani
Lindor, janë të lidhur së brendshmi me Shpirtin indian. Prandaj, ribashkimi i
tyre me nënën Indi do të ndodhë herët a vonë. Çdo patriot e ndien Shpirtin
prapa kombit të tij, vendit të tij. Njeriu mund ta perceptojë këtë Shpirt
Kolektiv, por nuk mund ta përkufizojë, sepse ai qëndron përtej mentales. Në
qoftë se Shpirti Kolektiv ekziston në brendësi, atëherë ai kërkon një rrugë për
manifestimin e tij në jashtësi. Prandaj zhvillimi i ardhshëm i çështjes
shqiptare është ende i hapur: A do të kemi pas dy deri tri brezave një komb të
vetëm shqiptar ose një komb shqiptar dhe një komb kosovar? Në rast se një
Shpirt Kolektiv qëndron prapa kosovarëve tashmë gati për manifestim, ne do të
kemi pas disa dekadave dy kombe shqipfolëse, siç ka qenë pas Luftës së Dytë
Botërore rasti me Gjermaninë dhe Austrinë. Në rast se Kosova mbetet në brendësi
e lidhur me Shpirtin shqiptar, do të ndodhë edhe këtu herët a vonë ribashkimi i
saj me nënën Shqipëri. E njëjta gjë vlen për vendbanimet e tjera me shumicë
shqiptare, të cilat kufizohen me Shqipërinë dhe Kosovën. Në qoftë se ka një
Shpirt, individualisht dhe kolektivisht, gjë, nga e cila ne po nisemi këtu,
atëherë ai del një ditë në pah dhe i merr frerët në dorë. Pastaj është vetëm
një çështje e kohës, dekadave ose shekujve, derisa bashkohet së jashtmi – në
çfarëdo mënyre që të jetë –, që është e lidhur së brendshmi përherë.
Para se e reja të dalë përfundimisht në pah, e
vjetra ngrihet edhe një herë në madhësinë e plotë, megjithëse ajo e di se i ka
ardhur ora. Është vetëm çështje kohe. Sa do të zgjasë dhe në ç’mënyrë do të
ndodhë, varet nga vendimet tona individuale dhe kolektive, dhe vërtet në çdo
çast, në të cilin ne bashkëkrijojmë të ardhmen tonë nëpërmjet të menduarit, të
ndierit dhe të vepruarit tonë. Pyetja e madhe, të cilën duhet t’ia bëjmë vetes
dhe së cilës duhet t’i japim përgjigje individualisht dhe kolektivisht, është
nëse duam të vazhdojmë të jetojmë në vdekshmërinë e frikshme dhe të dhimbshme
të egos së ndarjes apo duam të fillojmë të jetojmë më në fund në pavdekshmërinë
trime dhe të lumtur të Vetes së unitetit. Në cilin rast shanset për mbijetesën
dhe mundësitë për shpalosjen e individit dhe kolektivit janë më të mëdha?
Përgjigjen e kësaj pyetjeje ne e njohim.
Pse atëherë nuk drejtojmë gjithë të menduarit,
të ndierët dhe të vepruarit tonë sipas kësaj, me qëllim që ajo të bëhet një
ditë, më mirë herët sesa vonë, realitet? Kjo ka të bëjë me një rezistencë të
dyfishtë: me rezistencën e natyrës sonë më të ulët prej mentales, vitales dhe
trupit dhe me rezistencën e forcave armiqësore rreth nesh. Individi duhet t’i
prijë kolektivit, duke filluar një proces të pastrimit dhe qetësimit të
brendshëm, të refuzimit të të gjitha ndikimeve antihyjnore dhe të hapjes ndaj
influencës hyjnore, derisa kjo aspiratë spirituale të lërë Qenien e vet
Shpirtërore të dalë nga sfondi dhe si rrjedhojë
mëshira hyjnore të mund të shkaktojë shndërrimin gradual të natyrës sonë më të
ulët njerëzore në natyrën më të lartë hyjnore, gjë
që nuk mund të kryhet nga vetë ne.
Çfarë vlen për individin, vlen edhe për
kolektivin; çfarë vlen për njeriun tek, vlen edhe për kombin dhe për gjithë
njerëzimin. Në qoftë se mjaft individë i hapen këtij transformimi, atëherë,
herët a vonë, kolektivi do t’i ndjekë ata. Të gjithë njerëzit me vullnet të
mirë, me zemër dhe Shpirt, elita spirituale, intelektuale dhe shkencore e
vendit, rinia, nxënësit dhe studentët, shpresa për të ardhmen tonë, janë të
thirrur të marrin pjesë në mënyrë koshiente në këtë proces transformimi për të
mirën e individit, të kombit, të njerëzimit dhe të planetit. O komb shqiptar –
zgjohu në Shpirtin tënd!
Bota Sot. 30.8.2019. http://37.59.72.86/opinione/1147051/o-komb-shqiptar-ndash-zgjohu-ne-shpirtin-tend/
Kultplus. 30.8.2019. https://www.kultplus.com/opinione/o-komb-shqiptar-zgjohu-ne-shpirtin-tend/
Konica. 30.8.2019. https://konica.al/2019/08/o-komb-shqiptar-zgjohu-ne-shpirtin-tend/
Një Komb. 30.8.2019. http://www.njekomb.com/?p=236781#
Dardania Sacra. 30.8.2019. https://www.dardania-sacra.com/opinione/o-komb-shqiptar-zgjohu-ne-shpirtin-tend/
Zgjohu Shqiptar. 30.8.2019. https://zgjohushqiptar.info/2019/08/o-komb-shqiptar-zgjohu-ne-shpirtin-tend.html
Shekulli. 31.8.2019. http://shekulli.com.al/o-komb-shqiptar-zgjohu-ne-shpirtin-tend/
Dielli Demokristian 10 (2019), nr. 39, f. 16-18. http://www.dielli-demokristian.at/numrat.html
Kommentare
Kommentar veröffentlichen