Kombi si Shpirt Kolektiv

 

Kurt Gostentschnigg

Kombi si Shpirt Kolektiv.

Një krahasim i parë i çështjes shqiptare me çështjen indiane në dritën e Jogës Integrale të Shri Aurobindos

 

Ky studim trajton për herë të parë çështjen e kombit nga një perspektivë spirituale, konkretisht në dritën e Jogës Integrale të mistikut dhe filozofit indian Shri Aurobindo, dhe përpiqet të krahasojë çështjen shqiptare me atë indiane. Këtu bëhet fjalë për një shtjellim në formë skice të aspekteve të përzgjedhura, pasi hulumtimi i shprehjes komplekse të manifestimit kohor dhe hapësinor të një „Shpirti Kolektiv“ kombëtar në të gjitha tiparet e saja të shumëllojshme mund të kryhet vetëm nëpërmjet një sinteze të studimeve të shumta afatgjata dhe të hollësishme. Në fillim ofrohet një hyrje e shkurtër në studimet akademike mbi kombin dhe në konceptin e kolektivit, para se të paraqiten në mënyrë të përmbledhur përmbajtjet e Jogës Integrale të Shri Aurobindos, të cilat janë relevante për temën tonë.

Literatura e fushës së shkencës historike lidhur me çështjen e lindjes së kombeve është tepër e pasur.[1] Meqë fjala është për të vetëkuptuarit e njerëzve, nocioni i kombit ka apriori një karakter subjektiv. Ai rrjedh nga latin. Natio që do të thotë „popull, fis, tip, lloj, klasë, tufë“ dhe ka ardhur nga folja nasci me kuptimin „lind“, dhe emërton grupe ose kolektiva më të mëdhenj njerëzish, të cilave u atribuohen tipare të përbashkëta si gjuhë, traditë, zakone, doke, ngulime të përbashkëta ose prejardhje e përbashkët. Shkenca historike, e cila dallon kombin nga populli dhe shteti, emërton cilësi të atribuara kulturore si karakterin kombëtar të një populli. Për të kombi është një konstrukt, i cili jeton nga riprodhimi i tij diskursiv dhe efiçienca e tij materiale. Duke iu referuar konceptit të kombit, ai bëhet efektiv për njerëzit veprues. Shkenca historike bën dallimin midis tre tipave të kombit: kombi i kulturës, kombi i shtetit dhe kombi i vullnetit. Kombi i Kulturës është një komb etnik ose një bashkësi njerëzish që ndihet e bashkuar nëpërmjet gjuhës, traditës dhe fesë. Pra, ndjenja e tij kombëtare mbështetet në një kulturë të përbashkët, shpesh edhe në një prejardhje të përbashkët, dhe nuk varet nga kufijtë shtetërorë. Ndjenja e bashkëpërkimit e një kombi të kulturës mund t’i paraprijë në kohë themelimit të një shteti kombëtar. Shembuj për këtë janë Italia dhe Gjermania. Ndërsa Kombi i Shtetit bazohet në vullnetin e shtetasve dhe vlerat e tyre të përbashkëta politike. Si shembëlltyrë për këtë mbahet Franca, kombi i së cilës ka lindur pas Revolucionit Francez nga një popullsi etnikisht heterogjene, e cila ka gjetur ndjenjën e saj të bashkëpërkimit nëpërmjet pohimit të përbashkët të idealeve të lirisë, barazisë dhe vëllazërisë. Nuk mund të ndahet aq lehtë nga koncepti i kombit të shtetit nocioni Kombi i Vullnetit, i cili përbëhet nga grupe popullsie, të cilat dallohen pak a shumë fort sipas etnisë, gjuhës, fesë, mentalitetit ose përvojës historike. Shteti i ngritur sipas këtij nocioni nuk karakterizohet nga përbashkësia etnike e shtetasve të tij, por vetëm nga vullneti i qytetarëve për një shtet të përbashkët. Shembuj për këtë janë Zvicra, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Kanadaja.

Por, a është kjo vërtet gjithçka që përbën një kolektiv aq të madh siç është një komb dhe e mban të bashkuar gjatë periudhave të gjata kohore me gjithë krizat, katastrofat dhe goditjet e fatit? Psikanalisti zviceran Carl Gustav Jung futi në Perëndim nocionin „jokoshientja kolektive“[2], e cila, sipas tij, formon për të gjithë njerëzit një bazë të përbashkët të funksioneve psikike. [3] Madje strukturat e unit do të zhvilloheshin në bazë të strukturave të jokoshientes kolektive. Jung u referohet sidomos imazheve arkitipike në përfytyrime, emocione dhe ëndrra dhe motiveve në fe, mite dhe përralla, të cilat do të lejonin të konkludohet për një bazë të ngjashme psikike të të gjithë njerëzve. Publicisti gjerman Wolfgang J. Aurose është një nga autorët e rrallë perëndimorë, i cili flet për një „Shpirt të Kombit“, duke iu referuar jo vetëm idealistëve dhe romantikëve gjermanë, por edhe Jung-ut dhe paramendimtarëve integralë si Shri Aurobindo, Jean Gebser dhe Ken Wilber.[4] Me studimet e rastit mbi Gjermaninë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimin Evropian ai provon të tregojë evolucionin e kombeve si Shpirtra Kolektivë dhe të paraqesë modele për integrimin dhe shërimin shpirtëror të një vendi. Me gjithë morinë e informacioneve të hollësishme dhe interesante, libri i tij është në përgjithësi një punim tepër i ndërlikuar, që mbështetet në sisteme të ndryshme psikologjike dhe filozofike si dhe në drejtime spirituale, përkufizimet dhe terminologjitë e ndryshme të të cilave mund të shkaktojnë keqkuptim dhe çoroditje tek lexuesi.

Ken Wilber dhe protagonistë të tjerë të mendimit integral kanë argumentuar me kohë në mënyrë intelektualisht të kuptueshme vërtetueshmërinë e eksperiencave mistike/jogike ose shpirtëro-spirituale, duke vënë në dukje përbashkësitë ekzistuese të eksperiencave të tilla nga më të brendshmet në të gjitha kulturat, kohët dhe rrethanat.[5] Kur e njeh vetveten, atëherë njeh botën dhe Perëndinë, sepse je vetë bota dhe Perëndia. Kjo është esenca e përbashkët e mistikës perëndimore dhe jogës lindore. Mirëpo, një gjë duhet të jetë e qartë: mistika ose joga nuk është një fushë objektive për argumentim intelektual ose shpjegueshmëri shkencore. Joga do të thotë përvojë subjektive dhe ndryshim në koshiencë. Një aktivitet i pastër mental çon vetëm në një ndryshim të mendjes. Por mendja është vetëm një shkallare e ulët në shkallën e pafund të koshiencës. Në qoftë se dikush nuk ka pasur ende eksperienca spirituale, atëherë kjo nuk është një arsye bindëse, që të mos marrë në konsideratë mundësinë dhe vlerën e eksperiencave spirituale të njerëzve të tjerë.

Të gjitha eksperiencat spirituale/mistike/jogike dalin në të njëjtin rezultat themelor: sekreti më i lartë, më i thellë, i përhershëm dhe i pafund është dashuria. Ky mister i pamendueshëm dhe i pashprehshëm mund të shprehet më së shumti në mënyrë figurative, si p. sh. nëpërmjet simbolit Diell Një-Shumë i Dashurisë, d.m.th. shumë diej në njërin diell të dashurisë. Dashuria është Qenia Hyjnore, Perëndia, njësia ose uniteti. Njësia përmban shumësinë. Prandaj ne mund të flasim për Hyjnoren si Njëri/I Vetmi dhe Të Shumtët. Njësia përmban gjithashtu të qenët dhe të bërët. Shumësia përmban Individualen dhe Kolektiven. Pra, Njësia në katër aspektet e saja themelore është Të Qenët, Të Bërët, Individi dhe Kolektivi. Njësia është baza e shumësisë dhe kështu më e larta si edhe shkaku dhe qëllimi i të gjithave. I Vetmi dhe Të Shumtët shpalosin si Shpirt Kozmik ashtu edhe si Shpirtra Individualë dhe Shpirtra Kolektivë mundësitë e pafund të Të Qenit Mbikozmik-Transhendent në Të Bërët Kozmik-Imanent. Në nivelet e Të Qenit të pahapësirë dhe të pakohë jemi gjithmonë në koshiencën e unitetit. Në nivelet e Të Bërit hapësinor-kohor bëhemi hap pas hapi koshientë për unitetin tonë të humbur. Pse vallë ka një të bërë, një evolucion, një zhvillim në hapësirë dhe kohë? Ngaqë disa nga Të Shumtët në lirinë e tyre të mundësive të pafund janë hedhur nga Të Qenët e pahapësirë dhe e pakohë në eksperiencën e ndarjes hapësinore dhe kohore deri në jokoshiencë dhe Nëna Hyjnore i ka ndjekur nga pas, me qëllim që nëpërmjet gjithëpranisë hyjnore të mundësonte ringjitjen e Shpirtrave të mishëruar dhe të gjithë krijimit material deri në koshiencën më të lartë.[6] Por pse Hyjnorja vetë zbret deri tek njerëzit si Avatar në një mishërim fizik? Për t’i ndihmuar njerëzit në kohët e transformimit të vështirë dhe të krizës së përgjithshme si dhe për të hapur rrugën për kërcimin e koshiencës njerëzore në shkallaren tjetër më të lartë të evolucionit spiritual.

Joga Integrale[7], e zhvilluar në bazë të eksperiencave vetiake spirituale nga Shri Aurobindo dhe Mira Alfassa, e quajtur Nëna, për realizimin e Jetës Hyjnore në Tokë, nuk i ofron lexuesit vetëm një udhëzim të kuptueshëm për ndjekjen e rrugës spirituale, por edhe një sistem gjithpërfshirës filozofik me vizionin më të madh dhe terminologjinë më të pasur. Sipas nivelit të zhvillimit të koshiencës lexuesi njeh Shri Aurobindon dhe Nënën si filozofë, joginë/mistikë ose Avatar[8] Dy-Një/mishërime të Hyjnores në Tokë. Të gjitha rrugët tradicionale të Jogës si Bhakti-Joga, rruga e zemrës, Jnana-Joga, rruga e dijes, dhe Karma-Joga, rruga e veprimit, ndalin në realizimin individual të Vetes Hyjnore dhe në arratisjen nga bota drejt një jete në qiell ose në Nirvanë. Kurse Joga Integrale ose Purna Joga për herë të parë, si një aventurë spirituale, e tejkalon shumë këtë qëllim dhe aspiron në një vetëofrim të pakusht të individit zbritjen e Forcës Hyjnore ose Shaktit në nivelet e koshiencës të mentales/mendjes, vitales/jetës dhe materies/fizikes, për të hyjnizuar jetën tokësore në një transformim supramental.

Për temën tonë të përgjithshme me rëndësi janë thëniet e Shri Aurobindos dhe të Nënës mbi nivelet universale të Koshiencës, pjesët e Qenies së njeriut dhe Qenien Kolektive.[9] Në organizimin e pjesëve të Qenies ka dy sisteme, të cilat janë njëkohësisht aktive dhe janë të ndërthurura me njëri-tjetrin: një sistem vertikal dhe një sistem koncentrik.[10] Sistemi vertikal është si një shkallë, e cila përbëhet nga nivelet e ndryshme të Koshiencës, duke i renditur nga më i ulëti, Jokoshienca, deri tek më i larti, Sat-Çit-Tapas/Shakti-Ananda (sanskr. sat-cit-tapas/śakti-ānanda). Hemisfera Më E Lartë, mbretëria e Frymës së përkryer e të përhershme, ndahet nga Hemisfera Më E ulët, ku Fryma[11] është e mbuluar nga Mentalja/Mendja, Vitalja/Jeta dhe Materia/Fizikja/Trupi, nëpërmjet nivelit ndërmjetësues të Mbimentales, e cila përfshin edhe disa nivele të tjera ndërmjetësuese. Hemisfera Më E Lartë dhe Nivelet Ndërmjetësuese së bashku përbëjnë Mbikoshiencën, e cila përbëhet nga nivelet më të larta të Koshiencës mbi Mendjen e zakonshme, nga e cila Koshienca Më E Lartë zbret poshtë në nivelet më të ulëta të Qenies, për të zhvilluar ngadalë njeriun spiritual nga gjendja e gjysmë-kafshës mentale. Mbikoshienca përfshin nivelet përtej Mentales, d.m.th. Realitetin Suprem të quajtur Sat-Çit-Tapas/Shakti-Ananda, Të Qenë-Koshiencë-Forcë-Lumturi, dhe Supramentalen, si dhe – në rend zbritës – nivelet më të larta të Mentales, d.m.th. Mbimentalen, Mentalen Intuitive, Mentalen E Ndriçuar dhe Mentalen Më Të Lartë.

Qenia Hyjnore E Vetme ka katër aspekte: Të Qenë (Sat), Koshiencë (Çit), Forcë (Tapas/Shakti) dhe Lumturi (Anandë). Hyjnorja, Qenia Supreme, nga e cila të gjithë vijnë, në të cilën të gjithë janë dhe tek e cila të gjithë kthehen, është Të Qenë-Koshiencë-Forcë-Lumturi (Sat-Çit-Tapas/Shakti-Ananda). Ajo manifestohet si Të Qenët e pafund, esenca e së cilës është Koshienca me Forcën e saj të brendaqenësishme. Esenca e Koshiencës është Lumturi, vetëgëzim. “Satçittapasananda është një Të Qenë e përhershme, e cila jemi ne pastaj; një Koshiencë e përhershme, e cila vështron punët e saja brenda nesh dhe të tjerëve; një vullnet i përhershëm ose një Forcë e përhershme e asaj Koshience, e cila shprehet në veprimtari të pafund; një Lumturi e përhershme, e cila i gëzohet vetvetes dhe të gjitha veprimtarive të saja. Ajo vetë si Më E Larta është e qëndrueshme, e pandryshueshme, e pakohë, e pahapësirë dhe e qetë në pafundësinë e veprimtarive të saja, jo e ndryshuar nga ndryshimet e tyre, jo e ndarë nga shumësia e tyre, jo e zmadhuar ose e zvogëluar nga zbaticat dhe baticat në detrat e kohës dhe hapësirës, jo e çoroditur nga kontradiktat e tyre të dukshme ose e kufizuar nga kufizimet e tyre të synuara nga Hyjnorja. Satçittapasananda është uniteti i shumanshmërisë së gjërave të manifestuara, harmonia e përhershme e të gjitha variacioneve dhe kundërshtive të tyre, përsosuria e pafund, e cila i justifikon kufizimet e tyre dhe është qëllimi i papërsosmërive të tyre.”[12]

Supramentalja është Koshienca E Së Vërtetës, dija hyjnore, Koshienca dhe Forca më e lartë hyjnore, të cilat veprojnë në univers. Ajo është një parim i Koshiencës, i cili qëndron sipër Mendjes dhe ekziston e vepron në të vërtetën dhe unitetin themelor të gjërave dhe jo, sikurse Mendja, në shfaqjet dhe ndarjet e tyre fenomenale. Karakteri i saj fundamental është dije nëpërmjet identitetit, me anë të së cilës njihet Vetja, Të Qenë-Koshiencë-Forcë-Lumturi Hyjnore, Sat-Çit-Tapas/Shakti-Ananda, dhe gjithashtu e vërteta e manifestimit. Sipas Shri Aurobindos termi “Supramentale” do të thotë një nivel mbikoshient i Qenies, që ndodhet jo vetëm sipër Mendjes, por edhe përtej asaj, sepse ai është radikalisht i ndryshëm nga ajo. Supramentalja është përtej dhe e ndryshme jo vetëm në lidhje me Mendjen e zakonshme, por edhe në krahasim me nivelet mbikoshiente të Mendjes, d.m.th. me Mentalen Më Të Lartë, Mentalen E Ndriçuar, Mentalen Intuitive dhe Mbimentalen. Ndërsa të gjitha këto nivele mbikoshiente të Mendjes janë përzierje të dritës dhe errësirës, të dijes dhe padijes, Supramentalja është Koshienca E Së Vërtetës totalisht pa padije. “Supramentalja është në esencën e saj të mirëfilltë një Koshiencë E Së Vërtetës, gjithnjë e lirë nga padija, një koshiencë, e cila është themeli i ekzistencës sonë aktuale natyrale ose evolucionare, dhe nga e cila natyra brenda nesh përpiqet të arrijë tek vetëdija dhe botëdija dhe tek një koshiencë e drejtë dhe një përdorim i drejtë i ekzistencës sonë në univers. Supramentalja, ngaqë është një Koshiencë E Së Vërtetës, e zotëron këtë dije të brendaqenësishme dhe këtë fuqi të ekzistencës së vërtetë. Rrjedha e saj është e drejtë dhe mund të shkojë direkt tek qëllimi i saj. Fusha e saj është e gjerë dhe mund të bëhet madje e pakufishme, sepse natyra e saj e mirëfilltë është dije. Ajo nuk duhet të fitojë dije, por e zotëron atë në të drejtën e vet. Hapat e saj nuk janë nga padija në një dritë të papërkryer, por nga një e vërtetë në një të vërtetë më të madhe, nga një perceptim i drejtë në një perceptim më të thellë, nga intuita në intuitë, nga ndriçimi në ndritshmërinë absolute dhe të pakufi, nga gjerësitë rritëse në pafundësinë e mirëfilltë. Në kulmin e saj ajo zotëron plotdijen hyjnore dhe plotfuqinë hyjnore. Në lëvizjen e saj të shkallëshkallshme evolucionare të vetëmanifestimit, nëpërmjet së cilës ajo do të zbulojë në fund lartësitë e veta më të larta, ajo duhet të jetë në natyrën e saj të mirëfilltë esencialisht e lirë nga padija dhe gabimi. Ajo niset nga e vërteta dhe drita dhe lëviz gjithmonë në të vërtetë dhe dritë.”[13]

Midis Supramentales dhe Mentales ka shkallare më të larta të Mendjes, të cilat gjenden përmbi Mendjen tonë normale dhe çojnë tek Supramentalja. Këto stade, nivele të njëpasnjëshme ose fuqi graduale të Qenies janë të fshehura në pjesët tona mbikoshiente. Në një rend zbritës shkallaret e Mentales Së Spiritualizuar janë si vijon: Mbimentalja me katër nivelet e saja, të cilat janë Mbimentalja Supramentale, Mbimentalja E Mirëfilltë, Mbimentalja Intuitive dhe Mbimentalja Mentale, si dhe tri forcat mbimentale Mentalja Intuitive, Mentalja E Ndriçuar dhe Mentalja Më E Lartë, të cilat vendosin kalimin nga Mbimentalja në Mentale.

Ndërsa Supramentalja është Koshienca totale E Së Vërtetës, Mbimentalja si delegatja e Koshiencës Supramentale në padijen kozmike i tërheq poshtë ndarazi të vërtetat duke u dhënë atyre një identitet të veçantë. Mbimentalja është “një ekran i ngjashmërisë së pangjashme, nëpërmjet të cilit Supramentalja mund të veprojë në mënyrë indirekte mbi një injorancë, errësira e së cilës nuk do të mund të duronte ose të merrte ndikimin direkt të një drite supreme. Pikërisht projektimi i kësaj Mbimentaleje të ndritshme mundëson difuzionin e një drite të zvogëluar në padije dhe hedhjen e kësaj hijeje të kundërt, e Jokoshiencës, e cila kapërdin gjithë dritën në vetvete. Ngaqë Supramentalja ia transmeton Mbimentales të gjitha realitetet e saja, por ia lë asaj t’i formulojë ato në një lëvizje dhe në përputhje me një koshiencë të gjërave, e cila është ende një vizion i së vërtetës dhe megjithatë njëkohësisht një prind i parë i injorancës.”[14] Në një letër drejtuar një sad’haku[15] Shri Aurobindo shkruan: “... Mbimentalja e njeh Të Vetmin si mbështetjen, esencën dhe fuqinë fundamentale të të gjitha gjërave, por në lojën e saj dinamike karakteristike ajo e vë theksin në fuqinë e saj ndarëse të shumësisë dhe provon t’ia japë çdo fuqie ose çdo aspekti shansin e tij të plotë të manifestimit, duke u mbështetur në të qenët një themelor për të shmangur disharmoni ose konflikt. Çdo Perëndi, siç është, krijon botën e saj, por pa konflikt me të tjerat. Çdo aspekt, çdo ide, çdo forcë e gjërave mund të ndihet në energjinë ose shkëlqimin e vet të plotë të veçuar dhe të përpunojë vlerat e veta, pa krijuar disharmoni, sepse Mbimentalja zotëron sensin e pafundësisë dhe në pafundësinë e vërtetë (jo hapësinore) janë të mundura shumë pafundësi përputhëse.”[16]

Intuita është një fuqi e Koshiencës, afër dhe e afërme me dijen origjinale nëpërmjet identitetit. Çka është vizion direkt intim në Mentalen Intuitive, bëhet ndriçim në Mentalen E Ndriçuar dhe mendim-dije në Mentalen Më Të Lartë. Kjo Intuitë e vërtetë dhe autentike duhet dalluar nga një fuqi e arsyes mentale, e cila mund të ngatërrohet shumë lehtë me të, nga ajo fuqi e arsyetimit të përfshirë, që e arrin konkluzionin e saj me një hop dhe nuk ka nevojë për hapat e zakonshëm të mendjes logjike. Meqë zakonisht intuitë do të thotë fuqia e kuptimit të gjërave në mënyrë të menjëhershme, pa pasur nevojë për një argumentim koshient. Në këtë kuptim të zakonshëm intuita mund të mbështetet në një ndjesi ose mund të jetë një arsyetim i shpejtë nënkoshient, duke u bazuar në shenja subtile, të cilat nuk kuptohen në mënyrë koshiente. Por termin “Intuitë”, i cili ka një konotacion shumë më të thellë, Shri Aurobindo e përdor në lidhje me nivelin mbikoshient poshtë Mbimentales dhe sipër Mentales Së Ndriçuar. Mentalja Intuitive “është gjithnjë diçka që hidhet direkt nga një identitet i fshehur. Kur koshienca e subjektit takohet me koshiencën në objekt, atëherë ajo depërton në të dhe sheh, ndien ose vibron me atë të vërtetë, që ajo e kontakton, dhe pastaj prej forcës së takimit, Intuita hidhet jashtë si një shkëndijë ose rrufe. Ose kur koshienca, edhe pa një takim të tillë, shikon brenda vetes dhe ndien atje në mënyrë direkte e intime të vërtetën ose të vërtetat, të cilat gjenden në brendësi, ose kontakton forcat e fshehura prapa dukjes së jashtme, atëherë shpërthen gjithashtu një dritë intuitive. Ose kur koshienca takohet me Realitetin Suprem ose Realitetin Spiritual të gjërave dhe qenieve dhe përjeton prej kontaktit një bashkim me të, atëherë shkëndija, rrufeja ose flaka e perceptimit intim të së vërtetës shkreptin në thellësitë e saja.”[17]

Mentalja E Ndriçuar është një mendje e dritës spirituale dhe e vështrimit të brendshëm. Është një shqisë spirituale, e cila kap diçka nga substanca e së vërtetës. Veprimi i saj, i cili shoqërohet nga vërshimi poshtë i një drite të brendshme të dukshme, mund të ndriçojë deri në një farë grade pjesët e qenies së njeriut nga Mentalja mbi Vitalen deri në qelizat e Trupit. Këtu të menduarit është vetëm një funksion dytësor, për të shprehur çfarë po vështrohet. “Qartësia e inteligjencës, drita e saj e qetë e ditës i hap vend ose i nënshtrohet një shkëlqimi intensiv dhe një ndriçimi të Frymës. Një lojë e shkreptimave të së vërtetës dhe fuqisë spirituale hyn me forcë nga lart në koshiencë dhe i shton ndriçimit të qetë e të madh dhe zbritjes së gjerë të paqes, të cilët e karakterizojnë ose shoqërojnë veprimin e parimit më të lartë spiritual, një zjarr të fortë të realizimit dhe një ekstazë dalldisëse të dijes.”[18]

Mentalja Më E Lartë është një nivel i parë i Koshiencës Spirituale, një mendim-mentale e ndritshme, në të cilën njeriu bëhet vazhdimisht dhe ngushtësisht koshient për Veten dhe Të Vetmin si dhe normalisht di dhe sheh me këtë koshiencë. Tipari i saj është një njohje automatike e spontane me karakter kozmik, një lloj tërësie i vështrimit të së vërtetës me një shikim të vetëm dhe me formulime të mendimit, një realizim efektiv i perceptimeve të saja me anë të vetëfuqisë së idesë. Ky mendim nuk është një dije e fituar, por vetëzbulimi i urtësisë së përjetshme. Idetë e saja mbillen në zemër dhe jetë si një forcë, e cila duhet të përpunohet. “Fuqia e Mentales Më Të Lartë spirituale dhe forca e saj e ideve modifikohen dhe pakësohen gjatë hyrjes së tyre në mendësinë tonë. Prandaj ato nuk mjaftojnë për t’i zhdukur gjithë këto kundërshtime dhe për të krijuar një Qenie Supramentale. Mirëpo ato mund të realizojnë një shndërrim të parë, i cili mundëson një ngjitje të mëtejshme dhe një zbritje më të fuqishme. Ato mund të përgatisin një integrim të mëtejshëm të qenies në një forcë më të lartë të koshiencës dhe dijes.”[19]

Megjithëse të ndara dhe të ndryshme, Mentalja, Vitalja dhe Fizikja janë të ndërlidhura dhe ndërveprojnë. Prandaj ato u japin shkas nënndarjeve të dallueshme në këto pjesë kryesore të Qenies. Mentale ose Mendje ka veçanërisht kuptimin e asaj pjese të natyrës, e cila ka të bëjë me njohjen dhe inteligjencën, me idetë, perceptimet mentale, reagimet e mendimit ndaj gjërave, me lëvizjet dhe formimet vërtet mentale, vizionin dhe vullnetin mental etj., që janë pjesë e inteligjencës së njeriut. Mentalja e zakonshme përbëhet nga tri pjesë kryesore: Mentalja e Mirëfilltë, Mentalja Vitale dhe Mentalja Fizike. Mentalja E Mirëfilltë ndahet në tri pjesë: Mentalja Menduese ose intelekti, e zënë me ide dhe dije në vetvete; Mentalja Dinamike, e zënë me nxjerrjen jashtë të forcave mentale për realizimin e ideve; Mentalja Shprehëse, e zënë me shprehjen e ideve në jetë. Mentalja Vitale ose mendja e dëshirës është një lloj ndërmjetëseje midis Vitales dhe Mentales Së Mirëfilltë. Funksioni i saj nuk është të mendojë dhe të arsyetojë, të perceptojë, të shqyrtojë, të zbulojë ose të vlerësojë gjëra, por të planifikojë, të ëndërrojë ose të imagjinojë se çka mund të bëhet. Mentalja Vitale është një mendje e vullnetit, veprimit dhe dëshirës dinamike dhe merret me shijim dhe pasje, forcë dhe zbatim, me gëzim dhe vuajtje, dhënie dhe marrje, rritje dhe zgjerim etj.. Mentalja Vitale është e përzier me Vitalen. Prandaj ajo nuk qeveriset si Mentalja Menduese nga arsyeja, por nga impulset dhe dëshirat e Vitales. Ajo përpiqet t’i justifikojë dhe arsyetojë veprimet, të cilat bazohen në impulset dhe dëshirat e Vitales. Mentalja Fizike merret vetëm me gjëra fizike. Ajo kufizohet nga pamja dhe përvoja fizike e gjërave, i mentalizon eksperiencat e kontaktit me jetën e jashtme dhe me gjërat dhe nuk shkon përtej tyre. Mentalja Fizike është e përzier me Fiziken dhe merr pjesë në karakteristikat e Koshiencës Fizike si plogështi, errësirë dhe përsëritje mekanike, të cilat manifestohen në Mendjen Fizike si mpirje mentale, konservatizëm, dyshim dhe mendime obsesive. Mentalja Mekanike, e lidhur ngushtësisht me Mentalen Fizike, përsërit pa dobi gjithçka që ka ndodhur. Karakteristika e saj është ajo e një makine që ecën pa ndërprerje sa herë që në të shfaqen mendime.

Qenia Vitale ose natyra e jetës përbëhet nga dëshirat, sensacionet, ndjenjat, pasionet, impulset, energjitë e veprimit dhe nga gjithë loja e instinkteve posesive dhe e të tjerave të lidhura me të si inati, frika, lakmia, epshi etj.. Energjia e jetës, Prana (sanskr. prāa), e cila gjallëron trupin, është një aspekt i Vitales. Vitalja përbëhet nga tri pjesë kryesore: Vitalja Më E Lartë, Vitalja E Mesme/Vitalja E Mirëfilltë dhe Vitalja Më E Ulët. Vitalja Më E Lartë është Vitalja Mentale dhe Vitalja Emocionale të marra bashkë. Vitalja Mentale u jep emocioneve, dëshirave, pasioneve, sensacioneve ose lëvizjeve të tjera të Qenies Vitale një shprehje mentale nëpërmjet të menduarit, të folurit ose ndonjë mënyre tjetër. Vitalja Emocionale është vendi i ndjenjave të ndryshme si dashuria (njerëzore), gëzimi, hidhërimi, urrejtja etj.. Vitalja E Mesme ose Vitalja E Mirëfilltë është dinamike, e ndjeshme dhe e pasionuar. Ajo është vendi i dëshirave dhe reagimeve më të forta vitale si ambicia, krenaria, frika, lavdidashja, tërheqjet dhe shtytjet, dëshirat dhe pasionet e të gjitha llojeve. Përveç kësaj ajo është fusha e shumë energjive vitale. Vitalja Më E Ulët përbëhet nga lëvizjet më të vogla të jetë-dëshirës dhe jetë-reagimeve njerëzore. Ajo merret me dëshirat dhe ndjenjat më të vogla si dëshira për ushqim, dëshirat seksuale, pëlqimet dhe mospëlqimet, mburrja, zënkat, dëshira për lëvdatë, zemërimi dhe dëshirat e tjera të vogla të çdo lloji. Vitalja Fizike është ajo pjesë e Vitales, e cila është e drejtuar plotësisht ndaj gjërave fizike dhe është e mbushur me dëshira, lakmi dhe kërkesa për kënaqje në nivelin fizik.

Qenia Fizike nuk është vetëm trupi, por edhe gjithë natyra materiale. Trupi ka gjithashtu një koshiencë vetjake, e cila vepron në funksionet e pavullnetshme të organeve të ndryshme trupore dhe të sistemeve të ndryshme fiziologjike. Koshienca E Trupit është vetëm një pjesë e Koshiencës Fizike, e cila përfshin edhe Mentalen Fizike dhe Vitalen Fizike. Fizikja Vitale, ngushtësisht e lidhur me Vitalen Fizike, është pjesë e forcës vitale, në të cilën mbështetet Qenia Nervore. Ajo është mjeti i përgjigjeve nervore dhe lidhet ngushtë me reagimet, dëshirat, nevojat dhe sensacionet e trupit.

Nënkoshienca ndodhet poshtë Mentales dhe Vitales koshiente dhe nuk duhet të ngatërrohet me Subliminalen, e cila është një Koshiencë E Brendshme, më e gjerë sesa Koshienca Sipërfaqësore ose E Jashtme, dhe gjendet prapa kësaj. Nënkoshientja është një koshiencë e ulët dhe e reduktuar. Nënkoshienca e individit është ajo pjesë e zhytur e Qenies së tij, në të cilën nuk ka mendim, vullnet dhe ndjenjë të zgjuar koherente koshiente, por një pjesë që, megjithatë, merr dhe mbledh në mënyrë të fshehtë përshtypjet e të gjitha gjërave. Prej saj të gjitha llojet e nxitjeve dhe lëvizjeve të zakonshme këmbëngulëse mund të ngrihen në ëndrra ose në gjendjen e zgjuar. Tek njeriu i zakonshëm Nënkoshientja përbën pjesën më të madhe të Qenies Vitale si dhe Mentalen Fizike dhe Koshiencën sekrete Të Trupit. Nënkoshientja “mbulon elementet pastërtisht fizike e vitale të ndërtimit të qenies sonë trupore, të pamentalizuara, të paruajtura dhe të pakontrolluara nga mendja në veprimin e tyre. Ajo përfshin koshiencën okulte dinamike të heshtur, e paperceptuar nga ne, e cila vepron në qelizat dhe nervat dhe në gjithë lëndën fizike dhe rregullon procesin e tyre të jetës dhe përgjigjet automatike. Ajo i mbulon gjithashtu ato funksione më të ulëta të perceptim-mentales së zhytur, të cilat janë më aktive në kafshë dhe në jetën bimore. Në evolucionin tonë e kemi lënë pas nevojën e një veprimi të organizuar më të gjerë të këtij elementi, por ai mbetet i kredhur dhe i errët në lëvizje poshtë natyrës sonë koshiente. Ky aktivitet i errët shtrihet në një nënshtresë mentale të fshehur, në të cilën fundosen përshtypjet e shkuara dhe gjithë ajo, që është refuzuar nga mentalja sipërfaqësore, dhe në të cilën ato mbeten të ruajtura në mënyrë latente. Nga atje ato mund të ngrihen në gjumë ose në mungesë të mentales, duke marrë forma ëndrre, forma veprimi ose forma sugjestive të mentales mekanike, forma reagimi ose forma të impulsit vital automatik, forma të anomalisë fizike ose të turbullimit nervor, forma të morbiditetit, sëmundjes dhe çekuilibrit. Nga nënkoshientja ne sjellim zakonisht aq shumë në sipërfaqe sa perceptim-mentalja jonë e zgjuar dhe inteligjenca jonë kanë nevojë për qëllimet e tyre. Duke i sjellë këto gjëra kështu në koshiencën tonë të zgjuar, ne nuk jemi koshientë për natyrën, origjinën dhe veprimin e tyre dhe nuk i kuptojmë në vlerat e tyre, por me anë të një përkthimi në vlerat e perceptimit dhe inteligjencës sonë njerëzore të zgjuar. Mirëpo, shfaqja e nënkoshiencës me efektet e saja mbi mendjen dhe trupin në pjesën më të madhe është automatike, e pathirrur dhe e pavullnetshme, sepse ne nuk dimë asgjë për këtë dhe si rrjedhojë nuk kemi asnjë kontroll mbi nënkoshienten.”[20]

Jokoshienca është gjendja më e involuar e Mbikoshiencës. Ajo është niveli më i ulët i Koshiencës dhe ndodhet poshtë Nënkoshiencës. Në të vërtetë Jokoshientja nuk është pa koshiencë, si mund të jepte termi të kuptohet, por një nivel i Koshiencës, i cili përfaqëson një involucion total të Koshiencës, një “riprodhim invers të Mbikoshiencës Supreme. Ajo zotëron të njëjtën absolutësi të qenies dhe veprimit automatik, por të mbyllur në një trans të pamasë, një qenie, e cila është humbur në vetvete dhe është rrëzuar në humnerën e vet të pafundësisë.“[21] Evolucioni fillon nga Jokoshienca, nga e cila evoluohen dhe dalin progresivisht të gjitha fuqitë e Mbikoshiencës, duke qenë materia manifestimi i parë.

Sistemi koncentrik i pjesëve të Qenies së njeriut është si një seri rrathësh ose mbulesash, e cila përbëhet nga Qenia E Jashtme/Sipërfaqësore, Qenia E Brendshme dhe Qenia Më E Brendshme.[22] Qenia E Jashtme dhe Qenia E brendshme prapa saj, e cila quhet edhe Subliminalja, përbëjnë qenien tonë fenomenale ose instrumentale dhe i përkasin natyrës, Prakritit (sanskr. prakti). Ato kanë tri pjesë analoge: një fizike, një vitale dhe një mentale. Qenia Më E Brendshme është Qenia E Vërtetë, Purusha (sanskr. purua). Brenda Purushës gjendet një Mentale Më E Brendshme, një Vitale Më E Brendshme, një Fizike Më E Brendshme dhe, në bërthamën e tij të mirëfilltë, Qenia Shpirtërore/Psikike ose Shpirti. Pra, Qenia njerëzore përbëhet nga katër komponente kryesore, të cilat emërtohen si vijon: së pari Qenia Qëndrore ose Xhivatmani (sanskr. jīvātman) i përjetshëm në Të Qenët mbikohor dhe mbihapësinor/mbikozmik/transhendent sipër nesh; së dyti Shpirti ose Shpirt-Shkëndija Hyjnore, Qenia Shpirtërore/Psikike dhe Qenia Më E Brendshme Mentale, Vitale dhe Fizike në Të Bërët kohor dhe hapësinor/kozmik/imanent prapa nesh; së treti Subliminalja, d.m.th. Qenia E Brendshme Mentale, Vitale dhe Fizike; së katërti Qenia E Jashtme/Sipërfaqësore Mentale, Vitale dhe Fizike.

Nuk ka dallim esencial, sepse në themel gjithçka është Hynorja esenciale. Dallimi qëndron në manifestim. Atmani (sanskr. ātman) është I Vetmi që i mbështet Të Shumtët. Qenia Qëndrore është një nga Të Shumtët hyjnorë, të cilët bazohen në Të Vetmin. Qenia Qëndrore përbëhet nga trinia Xhivatman – Shpirt/Shpirt-Shkëndijë – Qenie Shpirtërore/Psikike. Të dyja aspektet e Qenies Qëndrore ose të Xhivatmanit në manifestimin kozmik janë nga njëra anë Purusha ose esenca spirituale, d.m.th. Shpirt-Shkëndija dhe Qenia Shpirtërore/Psikike, dhe nga ana tjetër Prakriti ose natyra jospirituale, d.m.th. Mentalja, Vitalja dhe Fizikja.  Xhivatmani transhendent është një pjesë e përjetshme e Hyjnores, d.m.th. një me të në esencë, dhe ndodhet sipër kozmosit dhe individit si Qenia Qëndrore në Të Qenët e saj. Ai nuk lind dhe nuk zhvillohet, por drejton nga lart lindjen dhe evolucionin e qenies instrumentale në kohë dhe hapësirë. Prandaj Xhivatmani është Vetja Individuale, Personi Spiritual, Qenia e përjetshme e njeriut, Qenia jonë Më E Brendshme e vërtetë. Kur Hyjnorja E Vetme shfaq Shumësinë e saj përherë të brendaqenësishme, atëherë Atmani ose Xhivatmani për kohëzgjatjen e kësaj shfaqjeje bëhet Qenia Qëndrore, e cila kryeson nga lart zhvillimin e personaliteteve dhe formave të jetës këtu në Tokë, por vetë mbetet një pjesë e përjetshme e Hyjnores dhe i paraprin manifestimit në botën tokësore.

Xhivatmani vendos në të gjitha nivelet e Koshiencës një përfaqësues, të cilët emërtohen si vijon: së pari Purusha Shpirtërore ose Çaitja Purusha (sanskr. caitya purua), Personi Shpirtëror i vërtetë; së dyti Purusha Mentale ose Manomaja Purusha (sanskr. manomaya purua), Personi Mental i vërtetë; së treti Purusha Vitale ose Pranamaja Purusha (sanskr. prāamaya purua), Personi Vital i vërtetë; së katërti Purusha Fizike ose Anamaja Purusha (sanskr. annamaya purua), Personi Fizik i vërtetë. Shpirti, e ashtuquajtura Shkëndijë Hyjnore brenda nesh, gjendet në “zemrën shpirtërore” prapa zemrës sonë emocionale dhe gjatë evolucionit bëhet Qenia Shpirtërore/Psikike ose Çaitja Purusha. Qenia Shpirtërore/Psikike ndodhet prapa individit si Qenia Qëndrore në Të Bërët e saj. Ajo është qenia kozmike e ndryshueshme e njeriut, zhvillimi i së cilës rrjedh nga Xhivatmani si përfaqësuesja e tij e drejtpërdrejtë në kohë e hapësirë. Ajo qëndron prapa zhvillimit të Qenies Mentale, Vitale e Fizike dhe i mbështet ato, ndërsa zhvillohet vetë nga jeta në jetë, duke mbledhur esencën e të gjitha eksperiencave në padije, për të formuar një bërthamë të rritjes shpirtërore në natyrë. Kur Shpirti në formë të Qenies Shpirtërore/Psikike arrin nivelin e tij më të lartë të Koshiencës, Sat-Çit-Tapas/Shakti-Anandën, atëherë ai shkrihet me Xhivatmanin, me Veten e tij Individuale të përhershme të vërtetë, e cila është një me Ishvarën (sanskr. īśvara), Veten Kozmike, dhe një me Purushotamën (sanskr. puruottama), Veten Transhendente.

Subliminalja është Qenia E Brendshme në tërësinë e saj të Mentales Së Brendshme, Vitales Së Brendshme dhe Fizikes Së Brendshme. Ajo është në kontakt me nivelet universale të Mendjes, Jetës dhe Materies. Shpirti ose Entiteti Psikik/Shpirtëror – si një aspekt i Qenies Qëndrore – i mbështet këto qenie të brendshme në manifestimin e tyre dhe zhvillon gjatë evolucionit një individualitet, Qenien Shpirtërore/Psikike. Qenia E Brendshme qëndron prapa Mentales, Vitales dhe Fizikes Së Jashtme. Subliminalja tek njeriu është pjesa më e gjerë e natyrës së tij dhe hapet lart drejt Mbikoshiencës dhe poshtë drejt Nënkoshiencës dhe Jokoshiencës. Pra, ajo nuk është nënkoshiente, por koshiente dhe më e madhe sesa Koshienca E Zgjuar ose Sipërfaqësore e zakonshme. Nënkoshienca gjendet poshtë Koshiencës Fizike normale, ndërsa Subliminalja ndodhet prapa saj dhe e mbështet atë. Qenia Mjedisore ose Koshienca Mjedisore është një pjesë e Qenies, të cilën çdo person e mban rreth vetes, jashtë trupit të tij, dhe me anë të së cilës ai është në kontakt me persona të tjerë dhe me forcat universale.

Pjesa e natyrës sonë, për të cilën normalisht jemi koshientë, është Qenia jonë E Jashtme ose Sipërfaqësore, e quajtur “ego”. Ajo përbëhet nga Fizikja E Jashtme ose Trupi Lëndortrashë[23], e lidhur me botën materiale; nga Vitalja E Jashtme ose Jeta, e lidhur me energjinë e jetës dhe me emocionet, dëshirat, pasionet etj.; dhe nga Mentalja E Jashtme ose Mendja, e lidhur me njohjen, inteligjencën, idetë, perceptimet mentale etj..

Ne mund të nisemi nga mendimi se thëniet e Shri Aurobindos mbi Shpirtin Individual vlejnë edhe për Shpirtin Kolektiv. Zhvillimit të individit dhe kolektivit i shkojnë të njëjtat nivele fizike, vitale dhe mentale të Koshiencës, dhe gjithashtu Shri Aurobindo flet gjithnjë për “jetën kolektive”, “mendjen kolektive” dhe “vullnetin kolektiv”. Kombi ashtu si individi ka një trup të trefishtë: sthūla, Trupin Lëndortrashë; sūkma, Trupin Lëndorhollë; kāraa, Trupin Kausal ose Spiritual.[24] “Rregulla më e lartë dhe shkaku i jetës individuale është aspirata për vetëzhvillim. Koshient, gjysmë-koshient ose duke kërkuar me të prekur jokoshiente të errët, ajo synon përherë dhe me të drejtë vetëformim, vetëgjetje, të zbulojë dhe të përmbushë në vetvete ligjin dhe forcën e të qenit të vet. Ky qëllim është themelor, i drejtë dhe i pashmangshëm. Megjithë kufizimet dhe kushtet, individi nuk është vetëm krijesa fizike efemere, një formë e përbërë dhe përsëri shpërbërëse nga mentalja dhe trupi, por edhe një qenie, një forcë e gjallë e së vërtetës së përhershme, një frymë vetëzbuluese. Po njëlloj ligji më i lartë, qëllimi më i lartë i shoqërisë, bashkësisë ose kombit është që ai të kërkojë vetërealizimin. Me të drejtë ai synon të gjejë vetveten, të njohë brenda vetes ligjin dhe fuqinë e të qenit të vet dhe mundësisht t’i përmbushë krejt ato, të realizojë të gjitha mundësitë dhe të jetojë jetën e vet vetëzbuluese. Shkaku për këtë është i njëjti. Meqë edhe ai është një qenie, një forcë e gjallë e së vërtetës së përhershme, një vetëzbulim i frymës kozmike me përcaktimin që të paraqesë dhe të përmbushë në mënyrën e tij dhe sipas gradës së aftësisë së tij të vërtetën, forcën dhe kuptimësinë e veçantë të frymës kozmike brendaqenësishme. Në përputhje me individin kombi ose shoqëria ka trup, jetë organike, temperament moral dhe estetik, një mentale shpalosëse, një shpirt të fshehur prapa gjithë këtyre shenjave dhe forcave, për të cilin ato ekzistojnë. Madje mund të konstatohej se kombi, njësoj si individi, në esencë më shumë do të ishte një shpirt sesa do të kishte një të tillë. Pasi të jetë kthjelluar një herë, ai është një shpirt kolektiv, i cili bëhet gjithnjë e më shumë koshient dhe plotësohet gjithnjë e më shumë, sa më shumë shpalos veprimin e tij të përbashkët, mendësinë e tij dhe jetën e tij organike vetëparaqitëse.”[25] Në lidhje me këtë shfaqen dy pyetje kryesore: Si është marrëdhënia midis individit dhe kolektivit? Dhe si është marrëdhënia midis kolektivit të kombit dhe kolektivit të njerëzimit?

Pyetjes për marrëdhënien midis individit dhe kolektivit Shri Aurobindo i jep përgjigjet e përzgjedhura vijuese, të cilat përfaqësojnë afërsisht gjendjen pak para shpërthimit të Luftës së Dytë Botërore: Fillohet më mirë me individin, sepse ne kemi njohuri dhe eksperiencë më të përsosur dhe më të mirë mbi natyrën e tij sesa mbi një strukturë të përgjithshme shpirtërore dhe jetësore, dhe sepse shoqëria ose kombi, edhe në kuadrin e tij më të gjerë, do të thotë një strukturë më të gjerë të individualitetit të përbërë, njeriun kolektiv. Vlerat e gjetura për individin vlejnë me gjasë edhe për parimin themelor të përgjithshëm të tërësisë më të madhe. Përveç kësaj zhvillimi i individit të lirë, siç u tha tashmë, është kushti themelor për zhvillimin e shoqërisë së përkryer. Prandaj ne duhet të nisemi nga individi. Ai është udhëheqësi ynë dhe baza jonë.[26] Në marrëdhëniet midis njeriut tek dhe grupit shfaqet tendenca konstante e natyrës si luftë midis dy tendencave njerëzore të rrënjosura njëlloj thellë: midis individualizmit dhe kolektivizmit. Në njërën anë qëndrojnë autoriteti sundues, organizimi perfekt dhe fuqia shumë e zhvilluar e shtetit. Në anën tjetër qëndrojnë kërkesa e theksuar për liri, përsosmëria personale dhe shpalosja e forcave të njeriut individual. Kështu rrinë në një kundërshtim permanent përballë njëra-tjetrës ideja e shtetit, e asaj makine të gjallë të vogël ose jashtëzakonisht të madhe, dhe ideja e njeriut, e personalitetit të ndriçuar që shfaqet gjithnjë më koshient, i cili është “Perëndia në rritje e sipër”. Këtu madhësia e shtetit nuk luan rol për natyrën e këtij konflikti, as për dukuritë e tija karakteristike. Në fillim ishte familja, fisi ose qyteti, “polis”. Pastaj ishte farefisi, kasta dhe klasa, “kula”, “gens”. Sot është kombi. Nesër ose pasnesër mund të jetë gjithë njerëzimi. Pikërisht edhe në këtë rast pyetja për marrëdhënien midis njeriut tek dhe njerëzimit do të mbetet e hapur, midis personalitetit, i cili nga vetja e tij përpiqet për liri, dhe kolektivit, i cili kërkon të sundojë gjithçka.[27] Për sa kohë njerëzimi nuk është ende i rritur, për sa kohë i duhet ende për t’u shpalosur dhe për të qenë i aftë për përkryerje më të lartë, deri atëherë nuk mund të ketë një mirëqenie shoqërore statike, që është e pavarur nga rritja e individëve, të cilët e formojnë bashkë tërësinë e përgjithshme. Të gjitha idealet kolektiviste, të cilat në mënyrë të dyshimtë duan të shtypin personin tek, synojnë në të vërtetë një gjendje statike, qoftë këtë që tashmë është arritur, qoftë atë që shpresohet të arrihet së shpejti. Në të çdo përpjekje për një ndryshim serioz të kësaj gjendjeje duhet të konsiderohet si një shkelje e paqes, e ecurisë së drejtë të rendit shoqëror të vendosur aq mrekullisht dhe e sigurisë së përgjithshme nga ana e individualizmit të padurueshëm. Është gjithnjë njeriu tek, i cili bën përparime dhe i detyron të tjerët të ecin gjithashtu përpara. Kurse instinkti i kolektivit dëshiron të qëndrojë qetë në rendin e tij të ngulitur. Përparimi, rritja dhe realizimi i një të qeni më të plotë i dhurojnë vetëm njeriut tek një ndjenjë më të lartë lumturie. Ndërsa kolektivi ndihet mirë në një gjendje të qëndrueshme dhe në kënaqësi të sigurt. Kjo duhet të jetë kështu, derisa kolektivi është më shumë një unitet fizik dhe ekonomik sesa një Shpirt Kolektiv, i cili është koshient për Veten e tij.[28] Ky Grup-Shpirt nuk ka të drejtë ta konsiderojë individin vetëm si një qelizë të trupit të vet, si një instrument pasiv të jetës dhe rritjes së vet kolektive. Nuk i përgjigjemi realitetit hyjnor në njeri dhe misterit të lindjes njerëzore, në qoftë se nuk shohim se çdo njeri individual është ajo Vete dhe përmban gjithë potencialin njerëzor në qenien e tij.[29]

Le të vazhdojmë me fjalët e Shri Aurobindos: Një shoqëri e spiritualizuar, si individët e saj të spiritualizuar, nuk do të jetonte në unë, por në Frymë, jo si një ego kolektive, por si një Shpirt Kolektiv. Kjo liri nga pikëpamja egoiste do të ishte veçoria e tij e parë dhe më thelbësore. Por një çlirim i tillë nga egoizmi nuk arrihet, siç synohet sot, nëpërmjet mbushjes së mendjes ose detyrimit të individit për heqjen dorë nga dashja dhe përpjekja e tij personale, nëpërmjet nënshtrimit të individualitetit të çmuar dhe të fituar me vështirësi nën vullnetin kolektiv, nën qëllimet dhe egoizmin e shoqërisë, duke e detyruar njeriun tek  të flijojë Shpirtin e tij në altarin e këtij idhulli gjigant dhe pa formë. Meqë kjo do të ishte vetëm flijimi i një egoizmi më të vogël për një më të madh – më të madh në përmasë, por jo medoemos në cilësi dhe vlerë. Një egoizëm kolektiv, i cili është shuma e egoizmave të bashkuar të të gjithëve, mund të nderohet po aq pak si Perëndi, sepse ai është njëlloj i përlyer dhe shpesh si fetish më i shëmtuar, më barbar sesa egoizmi i njeriut tek.[30] Siç është Fryma dhe jeta e njerëzve tek, të cilët formojnë një kolektiv, ashtu do të jetë gjithashtu Fryma e realizuar e kolektivit dhe forca e jetës së tij. Një shoqëri, e cila nuk jeton nëpërmjet njerëzve të saj, por nëpërmjet institucioneve të saja, nuk është një Shpirt Kolektiv, por një makinë. Jeta e saj bëhet një produkt mekanik dhe përfundon së qeni një rritje e gjallë. Prandaj një epoke spirituale duhet t’i paraprijë shfaqja e një numri në rritje të individëve, të cilëve nuk u mjafton më jeta normale intelektuale, vitale dhe fizike e njeriut, por të cilët kuptojnë se një shpalosje më e madhe është qëllimi i vërtetë i njerëzimit, se ata duhet ta realizojnë këtë në vetvete dhe t’i udhëheqin të tjerët tek ajo dhe se ata duhet ta bëjnë këtë shpalosje si qëllim të pranuar të njerëzimit.[31] Vetëm atëherë lind një lloj feje të gjallë të njohjes konstante të shenjtërisë së Nënës fizike, së vendit. Kësaj i shtohet shpesh në mënyrë misterioze nderimi i kombit si i një Shpirti Kolektiv. Që të mbahet i gjallë ky Shpirt, është për çdo njeri detyra e parë dhe nevoja e parë. Ai duhet ta mbrojë atë kundër shtypjes ose plagosjes vdekjeprurëse. Kur ky Shpirt Kolektiv është në dorë të huaj, njeriu duhet ta ruajë atë, të presë për çlirimin dhe rimëkëmbjen e tij dhe të luftojë për këtë. Por në qoftë se ky Shpirt dergjet nën efektin e një vuajtjeje spirituale vdekjeprurëse, njeriu duhet të përpiqet ta shërojë, ta rigjallërojë dhe ta mbajë në jetë atë.[32]

Lidhur me pyetjen për marrëdhënien midis kolektivit të kombit dhe kolektivit të njerëzimit, Shri Aurobindo jep përgjigjet e përzgjedhura vijuese, të cilat përfaqësojnë gjendjen e zhvillimit të vitit 1938: Pyetja kryesore është: a është kombi, njësia më e madhe natyrore, që njerëzimi ishte i aftë të krijonte deri më sot dhe nëpërmjet të cilit ai mund të siguronte jetën e tij kolektive, gjithashtu njësia e tij e fundit dhe përfundimtare? Apo mund të formohet një lidhje më e madhe, një bashkim, i cili përfshin shumë kombe, në mos shumicën e kombeve dhe më në fund i mban bashkë të gjitha në totalitetin e tij?[33] Në shkallën e tanishme të përparimit njerëzor kombi është njësia kolektive e gjallë e njerëzimit. Sigurisht, perandori ekzistojnë, por deri më sot ato janë vetëm njësi politike dhe ende jo njësi të vërteta. Ato nuk e kanë jetën e tyre nga brenda. Qëndrueshmëria e tyre i detyrohet një pushteti, i cili u është imponuar elementeve që i formojnë ato, ose një dobishmërie politike, e cila është ndier ose është duruar nga partnerët përbërës dhe është favorizuar nga bota e jashtme.[34] Herët a vonë jeta e kombeve do t’i nënrendohet jetës së një kolektivi më të madh, p. sh. një Evrope të bashkuar ose një njerëzimi të bashkuar.[35] Gjithë njerëzimi mund të konsiderohet si një Qenie Kolektive. Por kjo qenie është një Shpirt dhe një jetë, jo vetëm një mentale dhe një trup. Çdo shoqëri zhvillohet në një lloj Nënshpirti ose Grup-Shpirti të këtij njerëzimi dhe shpalos një temperament të përgjithshëm, një karakter të përgjithshëm dhe një tip të mentales, zhvillon ide dhe tendenca mbizotëruese, të cilat formojnë jetën dhe institucionet e tyre.[36]

Më tej me fjalët e Shri  Aurobindos: Zgjidhja nuk qëndron në arsyen, por në Shpirtin e njeriut, në përpjekjet e tija spirituale. Vetëm një liri spirituale, një liri e brendshme mund të krijojë një rregull njerëzor të përsosur. Vetëm një ndriçim spiritual, i cili është superior ndaj atij racional, është në gjendje të ndriçojë natyrën vitale të njeriut dhe të balancojë egoizmin, kontradiktat dhe mospërputhjet e saja. Një vëllazëri më e thellë, një ligj ende i pagjetur i dashurisë është baza e vetme e mundshme për një zhvillim social të përkryer. Por kjo vëllazëri dhe dashuri nuk do të lindin nga instinktet vitale ose nga arsyeja, sepse në këtë rast ato do të ndeshnin me mendime të kundërta dhe me instinkte të tjera armiqësore dhe kështu do të devijoheshin nga ato. Njeriu nuk i gjen ato as në natyrën e zemrës njerëzore, që është e mbushur me shumë pasione të tjera, të cilat do t‘i luftonin ato. Vetëm në Shpirtin e njeriut ato mund të gjejnë rrënjët e tyre: dashuria, e cila bazohet në një të vërtetë më të thellë të Qenies sonë, vëllazëria, ose e thënë më mirë shoqëria spirituale, e cila është shprehja e një eksperience të brendshme të unitetit. Sepse fjala është për një ndjenjë ndryshe nga ajo e vëllazërisë në ndjesinë e saj vitale ose mentale, për një forcë nxitëse më të qetë dhe më të qëndrueshme. Vetëm kështu mund të zhduket egoizmi dhe mund të ndërtohet në çdo njeri një individualizëm i vërtetë i Perëndisë së pashoqe në bazë të komunizmit të vërtetë të një Perëndie të njëllojtë të njerëzimit, natyra e mirëfilltë e së cilës është unitetiti në shumëllojshmëri. Kjo zgjidhje mund të qortohet se do ta shtynte qëllimin e arritjes së një shoqërie njerëzore më të mirë deri në një zhvillim të ardhshëm shumë të largët të njerëzimit, sepse, sipas saj, asnjë sistem i krijuar nga arsyeja nuk do të mund ta përmirësonte njeriun individual ose kolektiv. Një ndryshim i brendshëm i natyrës njerëzore, tepër i vështirë për t’u arritur nga shumë njerëz, do të ishte i nevojshëm për këtë. Nëse kjo është e vërtetë, nuk është e sigurt. Por e sigurt është që, në qoftë se zgjidhja nuk është e duhura, nuk ka fare zgjidhje, që, në qoftë se kjo nuk është rruga, nuk ka fare zgjidhje për njerëzimin. Meqë zhvillimi tokësor duhet ta tejkalojë njeriun siç e ka tejkaluar kafshën. Duhet të vijë një lloj më i rëndësishëm, i cili është i aftë për një ndryshim spiritual. Duhet të lindë një formë e jetës, e cila është më afër Hyjnores. Sidoqoftë nuk ka asnjë arsyetim logjik për pohimin se një ndryshim i tillë nuk mund të zinte fill fare, vetëm sepse realizimi i tij nuk duket i mundshëm menjëherë. Një kthesë vendimtare e njerëzimit drejt idealit spiritual, fillimi i një ngjitjeje të pandërprerë, i një udhëheqjeje përpjetë lartësive, nuk duhet të mbahet si diçka krejt e pamundur, edhe në qoftë se kulmet arrihen fillimisht vetëm nga udhëheqësit e paktë, shumë larg nga gjurmët e shoqërisë. Një fillim i tillë mund të thotë ndoshta nisjen e një ndikimi, i cili ndryshon menjëherë gjithë jetën njerëzore në orientimin e saj dhe zgjeron përgjithmonë mundësitë e saja dhe gjithë strukturën e saj.[37]

Para se të merremi hollësisht me rolin e veçantë të kombit indian për zhvillimin spiritual të gjithë njerëzimit, duhet të përmbledhim shkurt linjat thelbësore të historisë së Indisë nga fillimi i sundimit kolonial britanik deri tek shpallja e pavarësisë.[38] Sundimi kolonial britanik filloi në vitin 1757 dhe më 1858 u shpall India Britanike pas shtypjes së kryengritjes indiane. Më 1885 hindu dhe myslimanë bashkë themeluan Kongresin Kombëtar Indian (KKI; angl. Indian National Congress, INC), i cili fillimisht kërkonte vetëm më shumë të drejta politike të bashkëvendosjes për popullsinë vendase. Për shkak të ndikimit në rritje të hinduve në KKI, më 1906 pasoi themelimi i Lidhjes së Myslimanëve (LM). Më 1916 KKI dhe LM hartuan bashkë një deklaratë me kërkesa për pavarësi indiane. Kësaj në gusht 1917 qeveria britanike iu përgjigj me një deklaratë politike me synimin që Indisë t’i lejohej një kalim gradual drejt vetëqeverisjes. Në vitet njëzet të shekullit të njëzetë lindi lëvizja Hindutva me qëllimin e rikrijimit të një kombi të vetëm Hindu. Në vitin 1925 u themelua Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), një organizatë kuadrosh radikalo-hinduiste e strukturuar hierarkikisht, e cila bazohej në parimet e Hindutva-s. Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore eskaluan armiqësitë midis hinduve dhe myslimanëve, dhe më në fund edhe Jawaharlal Nehru dhe Mahatma Gandhi, udhëheqësit e KKI, dhanë pëlqimin për ndarjen e Indisë me shkëputjen e territoreve myslimane në formën e një krijimi të ri politik “Pakistan”, ashtu siç u kërkua nga LM. Në vitin 1947 Pakistani dhe India u pavarësuan gati njëkohësisht si dominione në kuadrin e Komënuelthit Britanik. Në Kashmir komitët myslimanë u përpoqën të arrinin me forcë bashkimin me Pakistanin. Prandaj maharaxhai hinduist thirri Indinë në ndihmë dhe shpalli bashkimin me Indinë të principatës së tij të populluar kryesisht nga myslimanët. Konflikti për Kashmirin çoi në fund në Luftën e Parë Indiano-Pakistane, i cili nën ndërmjetësimin e Kombeve të Bashkuara përfundoi në vitin 1949 de fakto me ndarjen më dysh të Kashmirit.

Sipas Shri Aurobindos, për ciklin aktual të botës Hyjnorja ka zgjedhur Indinë si shpëtimtaren e botës.[39] Ky fakt i vendosur në nivel okult u vërtetua si nga murgu hindu Svami Vivekananda[40], i cili në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë ka bërë të njohur hinduizmin dhe jogën në perëndim, ashtu dhe nga Nëna. Historia e trashëguar e Indisë fillon me kohën vedike të Rishëve[41] spiritualisht shumë të zhvilluar. Budizmi dhe spiritualiteti jetëmohues i Adi Shankarës[42] – bota është vetëm një iluzion/maja[43] – çuan në mesjetë në një dobësim afatgjatë të kombit indian, i cili ra në një gjendje plogështie. Vetëm invazioni mysliman shkaktoi një lloj ringjalljeje, sepse e ushqeu popullsinë me dinamikë. Feja Sikh[44] e lindur në shekullin e pesëmbëdhjetë ishte një përpjekje e parë për bashkimin e hinduizmit të mënjanuar nga bota dhe e islamit të përkushtuar ndaj botës, e spiritualitetit dhe e forcës së jetës. Deri para 200 vitesh India ishte vendi më i pasur i botës me një ekonomi të qëndrueshme pa shkatërrim të ambientit dhe pa shfrytëzim të popujve dhe vendeve të tjera. Kjo gjë tërhoqi fuqitë koloniale. Britanikët nuk u linin gjë mangut spanjollëve, francezëve dhe të tjerëve, të cilët e shkatërronin kulturën indigjene: ata krijonin zi buke artificiale me miliona indianë të vdekur nga uria dhe shtypnin mendësinë indiane nëpërmjet një sistemi arsimor evropian të imponuar.

Ndarjen e mëmëdheut në vitin 1947 Shri Aurobindo e quajti një vonim të dhimbshëm të zhvillimit spiritual të Indisë. Hapi i parë drejt ndarjes së Indisë u bë tashmë më 1929, kur Mohandas Karamçand Gandi[45] u solidarizua me fushatën për ruajtjen e kalifatit, gjë që çoi në veçimin e LM indiane. Kjo do të thonte humbjen e bazës spirituale të lëvizjes për pavarësi dhe fillimin e një faze të gjatë plogështie. Në këtë zhvillim fatal kontribuonte kuptimi i Gandit lidhur me spiritualitetin. Për të dobësia dhe varfëria ishin spirituale, ndërsa forca dhe pasuria nuk ishin spirituale. Prandaj ai synonte fitoren mbi sundimin britanik nëpërmjet dobësisë në formën e resistencës pasive. Bile Gandi shkoi aq larg saqë, në Luftën e Dytë Botërore, i shkroi Winston Churchill-it një letër me rekomandimin që t’u dorëzohej nazistëve dhe t’i mundte ata nëpërmjet rezistencës pa dhunë ose forcës së pastër shpirtërore. Kështu qe ish-luftëtari i lirisë Shri Aurobindo, që vihej, në kuptimin e një spiritualiteti dinamik dhe aktiv, së brendshmi dhe së jashtmi kundër ndarjes kërcënuese të vendit. Në mars 1942, me porosi të qeverisë britanike, Richard Stafford Cripps zhvilloi bisedime me Lëvizjen Kombëtare Indiane. Në këmbim të një bashkëpunimi të mëtejshëm me Britaninë e Madhe gjatë luftës ai u premtoi udhëheqësit të Partisë së Kongresit Indian Gandi dhe përfaqësuesit të LM Ali Jinnah lirimin e Indisë në statusin e dominionit pas disfatës së Japonisë, gjë që parashikonte pavarësinë direkt pas përfundimit të luftës. Lëvizja Kombëtare Indiane e refuzoi këtë, me përjashtim të Shri Aurobindos, i cili në një mesazh për Cripps-in e mirëpriti këtë propozim si një rast, “që i ofrohet Indisë, për të përcaktuar vetë lirinë dhe unitetin e saj, për t’i organizuar ato në një liri të plotë vendimmarrjeje dhe për të zënë një vend të rëndësishëm nën kombet e lira të botës”[46]. Madje, Shri Aurobindo dërgoi një njeri të besuar në Delhi, për t’ua ndërruar mendjen udhëheqësve politikë të vendit, por ata nuk ia vunë veshin. Propozimi i Cripps-it qe shansi i fundit për pavarësinë e Indisë pa ndarje, mirëpo Gandi e injoroi këshillën e Shri Aurobindos. Prandaj ai jo vetëm e vonoi pavarësinë e vendit, por edhe ishte përgjegjës për ndarjen e tij.

Pasojat e kolonializmit ndikojnë deri më sot në Indi. Pas shpalljes së pavarësisë elita politike me edukim të huaj ose britanik kishte një qëndrim kolonialist. Kështu Jawaharlal Nehru u caktua nga mentori i tij Gandi si kryeministri i parë dhe nuk u zgjodh nga populli. Në vend të qëndrimit demokratik të të shërbyerit zgjatej qëndrimi kolonialist i të sunduarit. Kushtetuta, duke qenë një kolazh nga kushtetuta të tjera, ishte pa autenticitet dhe nuk kishte të bënte me nevojat e popullit. Kështu, kushtetuta dhe sistemi i qeverisjes, të dyja fillimisht të përpiluara për shfrytëzimin e Indisë, u morën prej britanikëve. Anëtarët e qeverisë zgjidheshin në mënyrë indirekte nga deputetët e korruptuar në parlament. Por mentaliteti indian dëshiron që të mund të zgjedhë në mënyrë direkte udhëheqësin e tij, të cilit ai i beson. Kështu duket se po përmbushet parashikimi i Shri Aurobindos se India do të duhej të kalonte përmes eksperiencës së demokracisë parlamentare, për të konstatuar më në fund se ajo nuk i përshtatet asaj. Kur OKB-ja i ofroi Indisë një vend të përhershëm në Këshillin e Sigurimit, Nehru e refuzoi me argumentin se askush nuk do ta sulmonte Indinë paqësore dhe se Kina do ta mbronte atë në rast rreziku; prandaj këtë vend duhej ta zinte Kina. Shri Aurobindo ishte kujdesur politikisht dhe spiritualisht që India të rifitonte në fillim pavarësinë e saj politike dhe ekonomike, me qëllim që ajo pasandaj të mund të gjente Shpirtin e saj, për të përmbushur misionin e saj për njerëzimin. Mirëpo, tani Pakistani, një nga burimet e terrorizmit mysliman botëror, përkrahej nga SHBA-ja kundër Indisë. Politikanë dhe ushtarakë pakistanezë ushqejnë frikën dhe urrejtjen ndaj Indisë, me qëllim që të mos arrihet ribashkimi i natyrshëm i të dyja vendeve. Sipas Nënës, një ditë SHBA do të fillojnë të përkrahin Indinë në vend të Pakistanit. Në një gjendje të ndryshuar botërore do të formohej një federatë e të gjitha ish-territoreve indiane Indi-Pakistan-Bangladesh[47], në fillim kulturalisht, pastaj ekonomikisht, më në fund politikisht. Edhe Shri Aurobindo ishte i mendimit se India do të kalonte nëpër një proces të një joge kombëtare të gjerë, në të cilën do të shfaqeshin probleme të shumëllojshme, të cilat duhet të zgjidheshin, mundësi të imitimit të të tjerëve, të cilat duhet të shteroheshin, me qëllim që ajo të zbulonte d‘harmën[48] e vet, d.m.th. ligjin e vet të brendshëm. Kështu Shri Aurobindo dhe Nëna ishin gjithnjë në kërkim të një personi udhëheqës të përshtatshëm për Indinë me cilësi të tilla si përpjekje spirituale, gatishmëri për të shërbyer dhe vitalitet. Nëna e priti kryeministren e atëhershme Indira Gandi në ashramin[49] e Shri Aurobindos në Pondicherry dhe i dha „forcën e një tigri“. Por në vitet shtatëdhjetë Indira Gandi jepej pas shekullarizmit, për të shmangur konflikte midis hinduve dhe myslimanëve, duke braktisur kështu rrugën spirituale të ribashkimit kombëtar të rekomanduar nga Nëna.

Vetëm kryeministri aktual Narendra Modi i partisë hindu-nacionaliste të themeluar më 1980, Bharatiya Janata Party (BJP), i krahut politik të lëvizjes së lartpërmendur RSS, shquhet përsëri për përpjekje spirituale. Bërthama e RSS është Shakha, ku anëtarët takohen disa herë në ditë ose çdo javë për ushtrime sportive dhe shkollime ideologjike. Në ditët tona ekzistojnë mbi 25000 Shakha në gjithë Indinë. Aktivitetet e një Shakha-je janë jogë, gara, diskutim i temave sociale, lutje drejtuar Nënës Indi dhe udhëzim pedagogjik në histori, filozofi, kulturë dhe etikë të Indisë nga një personalitet i shquar, i zgjedhur nga koordinatori i Shakha-s. Pasi refuzoi fillimisht një angazhim partiako-politik në demokraci, shkollimi i politikanëve është bërë ndërkaq një nga detyrat kryesore të RSS. Me këtë Hindutva është një lëvizje opozitare ndaj modelit shekullar të shtetit, i cili është konsideruar nga Mohandas Gandi si zgjidhje për konfliktet fetare, kryesisht midis myslimanëve dhe hinduve, dhe sot është i përcaktuar në kushtetutë. Prandaj shumë hindu si edhe jo-hindu, p. sh. myslimanë dhe të krishterë, e refuzojnë lëvizjen Hindutva. Me këtë konflikt të brendshëm bashkohet rreziku i materializmit të importuar nga perëndimi pa një bazë spirituale. India si Shpirt Kolektiv që po bëhet koshient, qëndron para sfidës së madhe të gjejë d’harmën e vet dhe mbi këtë bazë të formojë nga e para jetën e saj kombëtare, për të përmbushur rolin e saj si udhëheqëse të njerëzimit.

Kur bëhet fjalë për historinë e lindjes së kombit shqiptar[50] si një Shpirt Kolektiv, ne mendojmë para së gjithash për tema të tilla si çështja e etnogjenezës shqiptare, Skënderbeu, sundimi osman, rilindja, shpallja e pavarësisë dhe konferenca e ambasadorëve në Londër 1912/1913, sundimi i Zogut, diktatura e Enver Hoxhës, çështja e Kosovës, lufta e Kosovës 1998/1999 dhe shpallja e pavarësisë së Kosovës 2008. Këtu ne duam të merremi përmbledhtazi vetëm me temën e parë.[51] Të tri teoritë kryesore mbi etnogjenezën shqiptare janë: teoria ilire e prejardhjes së shqipes nga ilirishtja ose e autoktonisë së shqiptarëve si pasardhësve të ilirëve; teoria trake e prejardhjes së shqipes nga trakishtja ose e imigrimit të paraardhësve trakë; teoria substrat ballkanik e prejardhjes së shqipes as nga ilirishtja as nga trakishtja ose e zhvillimit të saj nga një gjuhë tjetër e panjohur ballkanike e vjetër. Sipas Joachim Matzinger-it, kërkimet e gjuhësisë historike kanë treguar se shqipja, bashkë me greqishten, frigishten dhe armenishten, i përket ballkanindoeuropianishtes, një nëngrupi indoeuropian. Kjo bashkësi parahistorike komunikimi në një areal ballkanik konvergjence, së cilës i kanë përkitur me gjasë edhe idiomat e njohura të vjetra ballkanike si ilirishtja, dakishtja dhe trakishtja, është emërtuar kështu, sepse shumica e këtyre gjuhëve ishte dëshmuar në kohë historike në Ballkan ose në fqinjësinë e tij gjeografike. Prandaj çështja e prejardhjes së shqipes zhvendoset në një periudhë kohore shumë më të hershme. Gjuhësia historike jep një përgjigje të besueshme për çështjen e prejardhjes së shqiptarëve dhe të origjinës së shqipes. Sipas dëshmisë së toponimisë së Shqipërisë, shqiparët në vendbanimet e tyre historikisht të dokumentuara janë imigrantë nga Ballkani i brendshëm.[52] Kurse gjuhëtari, përkthyesi dhe filozofi shqiptar Petro Zheji[53] mendon se shqipja është e vetmja gjuhë simbolike e ardhur, simbolet e së cilës mundësojnë zbërthimin e çdo fjale të çdo gjuhe dhe zbulimin e kuptimit të saj motivues. Në qoftë se Zheji konkludon nga kjo se shqipja është gjuha amtare e sanskritishtes dhe e të gjitha gjuhëve të botës, atëherë ai shkon tepër larg, sepse i referohet vetëm formës së ardhur me shkrim të sanskritishtes dhe nuk njeh origjinën gojore të kësaj gjuhe të të gjitha gjuhëve. Shqipja mund të jetë një e afërme e afërt e sanskritishtes, nën gjuhët e gjalla ndoshta e afërmja e saj më e afërt. Por sanskritishtja është dhe mbetet nëna e të gjitha gjuhëve. Mirëpo, në qasjen e tij spiritualo-mistike drejt së ardhmes së një shkence të re Zheji ka plotësisht të drejtë dhe në këtë fushë është një nga pionierët perëndimorë.

Në qoftë se krahasojmë historinë e indianëve me atë të shqiptarëve, atëherë zbulojmë disa paralele interesante, të cilat mund t’i cekim vetëm shkurt këtu. Edhe India edhe Shqipëria kanë një të kaluar koloniale shekullore. As India as Shqipëria nuk kanë sulmuar kurrë ndonjë vend tjetër. Në të dyja vendet turbokapitalizmi, korrupsioni, largimi i trurit dhe materializmi i importuar nga perëndimi pa bazë spirituale e minojnë jetën kombëtare. Gandizmi i Ibrahim Rugovës në Kosovë çoi në një rrugë pa krye, sepse qeveria serbe besonte në shtypjen e dhunshme të lëvizjes për pavarësi. Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK) ishte rrugëdalja nga ky qorrsokak, rruga e luftës së pashmangshme, siç tregohet në B’hagavad Gitë[54], librin e shenjtë të hinduve. Megjithatë, aksionet hakmarrëse të luftëtarëve të UÇK-së ndaj serbëve dhe romëve pas luftës do të thonin braktisjen e rrugës së luftës legjitime për liri dhe pavarësi. Hinduizmi është një fe e paorganizuar e shumëllojshmërisë në unitet. Prandaj ai ka mbijetuar 5000 vite. Mistiku indian Shri Ramakrishna[55] i shekullit të nëntëmbëdhjetë i provoi të gjitha tri fetë botërore të mëdha – hinduizmin, krishterimin dhe islamin – dhe e gjeti Perëndinë në të gjitha këto rrugë. Edhe Shqipëria është një shembull i bashkëjetesës paqësore shekullore të katolikëve, myslimanëve, ortodoksëve dhe bektashinjve. Ashtu si indianët edhe shqiptarët duhet të gjejnë ende d’harmën e tyre, d.m.th. fatin e tyre të brendshëm. Për këtë kërkohet sidomos avangarda spirituale e të gjitha besimeve dhe individëve të ndriçuar, për të krijuar qendra drite të zhvillimit kolektiv të koshiencës, ashtu siç bektashinjtë rreth vëllezërve Frashëri dikur kanë marrë përsipër rolin pararendës për Rilindjen duke qëndruar në traditën mistike të sufizmit. Kombi i ri shqiptar dallohet nga një vitalitet i madh. Por vetëm nëse ai nuk e vë më këtë forcë të çmueshme në shërbim të egos kolektive, por e përqendron atë rreth Qenies Shpirtërore Kolektive, që ende mbetet për t’u zbuluar, ai mund të luajë rolin e tij të lindur dhe të pangatërrueshëm për bashkimin spiritual të Europës dhe të botës. Shqipërinë dhe Indinë i lidh edhe fakti i ndarjes së kombit. Për sa i takon motivacionit përkatës, ka një ndryshim thelbësor: ndarja indiane ndodhi nga brenda për shkak të kontradiktës midis hinduve dhe myslimanëve; ndarja shqiptare ndodhi nga jashtë për shkak të baraspeshimit të interesave të fuqive të mëdha. Pakistani dhe Bangladeshi, ish-Pakistani Lindor, janë të lidhur së brendshmi me Shpirtin indian. Prandaj, ribashkimi i tyre me nënën Indi do të ndodhë herët a vonë. Çdo patriot e ndien Shpirtin prapa kombit të tij, vendit të tij. Njeriu mund ta perceptojë këtë Shpirt Kolektiv, por nuk mund ta përkufizojë, sepse ai qëndron përtej Mentales. Në qoftë se Shpirti Kolektiv ekziston në brendësi, atëherë ai kërkon një rrugë për manifestimin e tij në jashtësi. Prandaj zhvillimi i ardhshëm i çështjes shqiptare është ende i hapur: A do të kemi pas dy deri tri brezash një komb të vetëm shqiptar apo një komb shqiptar dhe një komb kosovar? Në rast se një Shpirt Kolektiv qëndron prapa kosovarëve tashmë gati për manifestim, ne do të kemi pas disa dekadave dy kombe shqipfolëse, siç ka qenë rasti me Gjermaninë dhe Austrinë pas Luftës së Dytë Botërore. Në rast se Kosova mbetet në brendësi e lidhur me Shpirtin shqiptar, edhe këtu do të ndodhë herët a vonë ribashkimi i saj me nënën Shqipëri. E njëjta gjë vlen për vendbanimet e tjera me shumicë shqiptare, të cilat kufizohen me Shqipërinë dhe Kosovën. Në qoftë se ka një Shpirt, individualisht dhe kolektivisht, premisë, nga e cila po nisemi këtu, atëherë ai një ditë do të dalë në pah dhe do t’i marrë frerët e veprimit në dorë. Pastaj është veçse një çështje kohe, dekadash ose shekujsh, derisa të bashkohet së jashtmi – në çfarëdo mënyre që të jetë –, që është përherë e lidhur së brendshmi.

Për të mundur të vazhdojmë në mënyrë përthelluese fillimin e krahasimit të çështjes shqiptare me çështjen indiane në dritën e Jogës Integrale të Shri Aurobindos, më parë duhet të shtjellohen në studime të veçanta afatgjata fazat relevante të formimit të kombit shqiptar në kuptimin e rritjes së koshiencës së Shpirtit Kolektiv dhe të zhvillimit të pjesëve të tija mentale dhe vitale, duke marrë parasysh pjesëmarrjen përshpejtuese të personaliteteve të spikatura spirituale.

 

 Botuar në: Dielli Demokristian 11 (2020), nr. 40, f. 19 p.; nr. 41, f. 18-20; nr. 42, f. 15-17.

http://www.dielli-demokristian.at/numrat.html.




[1] Këtu disa nga botimet më të rëndësishme përkatëse: Eric Hobsbawm, Eric (1991): Nations and Nationalism Since 1780: Programme, Myth, Reality. Cambridge University Press. (gjerm.: Eric Hobsbawm, Eric (1991): Nationen und Nationalismus, Mythos und Realität seit 1780. Frankfurt am Main/New York: Campus.); Benedict Anderson, Benedict (1983): Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. London: Verso Editions. (gjerm.: Anderson, Benedict (1998): Die Erfindung der Nation. Zur Karriere eines folgenreichen Konzepts. Berlin: Ullstein.); Ernest Gellner, Ernest (1983): Nations and Nationalism. Ithaca: Cornell University Press. (gjerm.: Ernest Gellner, Ernest (1991): Nationalismus und Moderne. Berlin: Rotbuch.); Hroch, Miroslav (2005): Das Europa der Nationen. Die moderne Nationsbildung im europäischen Vergleich. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht. (angl.: Hroch, Miroslav (2015): European Nations: Explaining Their Formation. London: Verso.).

[2] Jung, Carl Gustav (1993): Die Archetypen und das kollektive Unbewusste. Gesammelte Werke 9/I. Ostfildern: Patmos.

[3] Në vend të fjalëve „vetëdije“ dhe „ndërgjegje“ përdoret në këtë studim fjala „koshiencë“ për angl. „consciousness“. Me “koshiencë” të gjithë termat përkatës në Jogën Integrale të Shri Aurobindos mund të formohen pa probleme në gjuhën shqipe, si p.sh. “vetëkoshiencë” (“self-consciousness”), “koshiencë mbi/për veten” (“consciousness of self”), “nënkoshiencë” (“subconsciousness”), “mbikoshiencë” (“superconsciousness”) etj.. Përveç kësaj nuk duhet harruar, që ital. “coscienza”, nga e cila është huazuar fjala shqipe “koshiencë”, e ka origjinën në fjalën lat. “conscientia”, e cila është gjithashtu baza formuese e fjalës “consciousness”. Shih Kurt Gostentschnigg: Çështje terminologjike të përkthimit në fushën e filozofisë lindore. In: Komunikimi dhe shoqëria: ndërveprimet verbale, joverbale dhe stereotipet e komunikimit. Konferencë ndërkombëtare shkencore në Fakultetin e Gjuhëve të Huaja. Shkodra: Universiteti i Shkodrës 2012, f. 375.

Në këtë studim termat kryesorë të Jogës Integrale të Shri Aurobindos shkruhen me të madhe.

[4] Aurose, Wolfgang J. (2014): Die Seele der Nationen. Evolution und Heilung. München, Berlin: Europa Verlag.

[5] Shih Wilber, Ken (1996): A Brief History of Everything. Boulder: Shambhala; Wilber, Ken (1998): The Marriage of Sense and Soul: Integrating Science and Religion. New York: Random House; Hawkins, David Ramon (2003): I – Reality and Subjectivity. Sedona: Veritas; James, William (1902): The Varieties of Religious Experience. New York/London: Longmans, Green & Co.

[6] Van Vrekhem, Georges (2014): Über den Menschen hinaus: Leben und Werk von Sri Aurobindo und Mutter. Grafing: Aquamarin, f. 84 v..

[7] Sri Aurobindo Birth Century Library. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram. Set in 30 Volumes (SABCL);
The Complete Works of Sri Aurobindo.
Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram. Set of 37 Volumes (CWSA)
; Collected Works of the Mother (CWM). Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram. Complete edition in 17 Volumes; Mother’s Agenda 1951-1973 (1979-1983). 13 Volumes. Institute de Recherches Évolutives; Georges Van Vrekhem, Georges (2014): Über den Menschen hinaus: Leben und Werk von Sri Aurobindo und Mutter. Grafing: Aquamarin; Rishabhchand (1981): Sri Aurobindo: His Life Unique. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram; Evolution Fast-forward, 3 parts: Part 1, Vision & Work of Sri Aurobindo & The Mother = https://www.youtube.com/watch?v=QpKxR5rCjyQ; Part 2, Integral Yoga of Sri Aurobindo = https://www.youtube.com/watch?v=1tFtHPA87ZM; Part 3, Parts of the Being & Planes of Consciousness = https://www.youtube.com/watch?v=XLxfP9pG8yI.

[8] Sri Aurobindo (1970): Letters on Yoga I. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram, kap. „The Purpose of Avatarhood“, f. 401-430; Van Vrekhem (2014), f. 6-11, 55 v., 119-122, 126-136.

[9] Sri Aurobindo (2003): The Future Evolution of Man. The Divine Life upon Earth. Compiled with a Summary and Notes by P. B. Saint-Hilaire. Twin Lakes: Lotus Press. (shqip: Shri Aurobindo (2014): Evolucioni i ardhshëm i njeriut. Jeta hyjnore në Tokë. Vetëbotim; me një hyrje të hollësishme të botuesit dhe përkthyesit Kurt Gostentschnigg në çështje përkthimore dhe terminologjike si dhe në biografinë dhe veprën e autorit.); The Psychic Being (1999): Soul: Its nature, mission and evolution. Selections from the works of Sri Aurobindo and The Mother. Twin Lakes: Lotus Press. (shqip: Qenia Psikike (2014): Shpirti: natyra, misioni dhe evolucioni i tij. E përpiluar nga veprat e Shri Aurobindos dhe e Nënës. Vetëbotim; me një hyrje të hollësishme të botuesit dhe përkthyesit Kurt Gostentschnigg në çështje përkthimore dhe terminologjike si dhe në biografinë dhe veprën e autorëve.); Our Many Selves (2002): Practical Yogic Psychology. Selections from the works of Sri Aurobindo and the Mother. Compiled with an Introduction by A. S. Dalal. Twin Lakes: Lotus Press; CWSA. Vëll. 25: The Human Cycle and The Ideal of Human Unity.

[10] Lidhur me paragrafët vijuesë shih Our Many Selves (2002), f. xix-xxxv dhe 11-103.     

[11] „Frymë“ në kuptimin e Shpirtit Të Vetëm Të Përgjithshëm, e Hyjnores, e Perëndisë, e Zotit.

[12] Sri Aurobindo (1970): The Synthesis of Yoga. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram, f. 395; këtu dhe në vijim e përkthyer nga autori Kurt Gostentschnigg nga anglishtja në shqipe.

[13] Sri Aurobindo (1989): The Supramental Manifestation. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram, f. 41 v..

[14] Sri Aurobindo (1970): The Life Divine. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram, f. 278 v..

[15] Një njeri që përpiqet për vetërealizim, duke u angazhuar në praktikimin e Sad’hanës (sanskr. Sādhanā) ose Jogës.

[16] Sri Aurobindo (1970): Letters on Yoga I, f. 244.

[17] Sri Aurobindo (1970): The Life Divine, f. 946 v..

[18] Po aty, f. 944.

[19] Po aty, f. 944.

[20] Po aty, f. 733 v..

[21] Po aty, f. 550.

[22] Lidhur me paragrafët vijues shih The Psychic Being (1999), f. 3-44, dhe Our Many Selves  (2002), f. 79-103.

[23]Trupi Lëndortrashë“, angl. „the gross body“, gjerm. „der grobstoffliche Körper“, është trupi i dukshëm fizik. „Trupi Lëndorhollë“, angl. „the subtle body“, gjerm. „der feinstoffliche Körper“, është trupi i padukshëm fizik, i cili furnizon atë të dukshmin me energji.

[24] Rishabhchand (1981), f. 193.

[25] CWSA. Vëll. 25: Human Cycle, f. 35; formulimet gjermanishtfolëse sipas përkthimit Sri Aurobindo (1992): Zyklus der menschlichen Entwicklung. Mirapuri.

[26] CWSA. Vëll. 25: Human Cycle, f. 73.

[27] CWSA. Vëll. 25: The Ideal of Human Unity, f. 290 v.; formulimet gjermanishtfolëse sipas përkthimit Sri Aurobindo (1982): Das Ideal einer geeinten Menschheit. Gladenbach: Hinder u. Deelmann.

[28] CWSA. Vëll. 25: The Ideal of Human Unity, f. 302.

[29] CWSA. Vëll. 25: Human Cycle, f. 67.

[30] Po aty, f. 255.

[31] Po aty, f. 263.

[32] CWSA. Vëll. 25: The Ideal of Human Unity, f. 562.

[33] Po aty, f. 587.

[34] Po aty, f. 304.

[35] CWSA. Vëll. 25: Human Cycle, f. 57.

[36] Po aty, f. 210.

[37] Po aty, f. 220 v..

[38] Lidhur me historinë e Indisë shih Daniélou, Alain (2003): A Brief History of India. Rochester: Inner Traditions; Reddy, Krishna (2003): Indian History. New Delhi: Tata McGraw Hill; Robb, Peter (2004): A History of India. London: Palgrave Mcmillan; Kulke, Hermann; Rothermund, Dietmar (2006): Geschichte Indiens. Von der Induskultur bis heute. München: Beck; Ludden, David (2006): Geschichte Indiens. Essen: Magnus; Mann, Michael (2005): Geschichte Indiens vom 18. bis zum 21. Jahrhundert. Paderborn: Schöningh; Wilken, Klaus (2009): Indien in Geschichte und Gegenwart. Rostock: Baltic Sea Press.

[39] Lidhur me historinë e Indisë shih CWSA. Vëll. 20: The Renaissance in India; CWSA. Vëll. 35: Letters on Himself and the Ashram. Autobiographical Notes.

[40] Sanskr. Svami Vivekānanda (1863-1902): Njëri prej dishepujve kryesorë të Shri Ramakrishnës dhe themeluesi i Misionit të Ramakrishnës.

[41] Sanskr. i; dikush, që sheh (të vërtetën), një shikues, një i urtë.

[42] Sanskr. Adi ankara (rreth ca. 788–820 pas Krishtit): një filozof dhe teolog indian, i cili rreth vitit 800 pas Krishtit ka themeluar filozofinë e Advaita Vedantës (sanskr. advaita vedānta).

[43] Sanskr. māyā.

[44] Sanskr. sikhī.

[45] Hindi Mohandas Karamchand Gandhi (1869 -1948).

[46] CWSA. Vëll. 35: Letters on Himself and the Ashram. Autobiographical Notes, f. 469.

[47] Bangladeshi është ish-Pakistani Lindor, i pavarur që nga Lufta e Bangladeshit në vitin 1971.

[48] Sanskr. dharma: kjo fjalë, e përkthyer në mënyra të ndryshme si “ligj”, “ligj moral”, “detyrë” dhe “fe”, përdoret njëkohësisht në një kuptim të gjerë dhe fleksibël. Në domethënien e saj më të thellë ajo është “ligji i veprimit sipas natyrës thelbësore të çdo qenieje”.

[49] Sanskr. āśrama: do të thotë shtëpia ose shtëpitë e mësuesit ose mjeshtrit të një filozofie spirituale, në të cilat banojnë ata, që vijnë tek ai për mësim dhe praktikë.

[50] Lidhur me këtë shih Skendi, Stavro (1967): The Albanian national awakening, 1878-1912. Princeton University Press; Bartl, Peter (1995): Albanien. Vom Mittelalter bis zur Gegenwart. Regensburg: Pustet; Hoxhaj, Enver (2006): Mythen und Erinnerungen der albanischen Nation – Illyrer, Nationsbildung und nationale Identität. In: Tyche. Beiträge zur Alten Geschichte, Papyrologie und Epigraphik 20, f. 47–76; Clewing, Konrad (2006): Religion und Nation bei den Albanern. Von Anspruch und Wirkungsmacht eines Religionen übergreifenden Nationenkonzepts. In: Mosser, Alois (Bot.): Politische Kultur in Südosteuropa. Identitäten, Loyalitäten, Solidaritäten. Frankfurt am Main: Peter Lang 2006, f. 147-182; Clayer, Nathalie (2007): Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d'une nation majoritairement musulmane en Europe. Paris: Karthala; Schmitt, Oliver Jens (2012): Die Albaner: Eine Geschichte zwischen Orient und Okzident. München: Beck.

[51] Lidhur me këtë shih hollësisht Gostentschnigg, Kurt (2016): Die Diskussion der Frage der albanischen Ethnogenese. Ein historischer Abriss. In: Eckehard Pistrick (Bot.): Deutsch-Albanische Wissenschaftsbeziehungen hinter dem Eisernen Vorhang. Wiesbaden: Harrassowitz. (= Albanische Forschungen 39), f. 51-74; Matzinger, Joachim (2009): Die Albaner als Nachkommen der Illyrer aus der Sicht der historischen Sprachwissenschaft. In: Frantz, Eva Anne; Schmitt, Oliver Jens (Bot.): Albani­sche Geschichte. Stand und Perspektiven der Forschung. München: Oldenbourg, f. 13-36.

[52] Gostentschnigg (2016), f. 71 v..

[53] Zheji, Petro (2005-2006): Shqipja dhe Sanskritishtja. 1 dhe 2. Tirana: Tertiumdatur; Zheji, Petro (2015): Roli mesianik i shqipes: shembja e kullës së Babelit. Tirana: UET Press; Zheji, Petro (2012): Libri i aforizmave. Tirana: Media Print.

[54] Sanskr. Bhagavad Gītā: kjo “këngë qiellore” tregon një episod në eposin e vjetër Mahab’harata (sanskr. Mahābhārata), në të cilin, në fushën e betejës së Kurukshetrës (sanskr. Kuruketra), Hyjnorja, në formën e Shri Krishnës (sanskr. Śrī Kṣṇa), i jep mësime Arxhunës (sanskr. Arjuna). Është shkrimi indian më i famshëm dhe i njohur botërisht.

[55] Sanskr. Śrī Rāmakṣṇa (1836-1886).

Kommentare

Beliebte Posts aus diesem Blog

Information, 31.7.2020 - 18.11.2021

Kurt's analyses, reflections, meditations, correspondence

Informationen: Spiritualität und Weltgeschehen, vom 19.11.2021 bis zum 21.12.2022